www.mevzuattakip.com.tr

Büyükşehirlerdeki Muhtarların Prim Sorunu Nasıl Çözüldü?

Köy muhtarları ile mahalle muhtarlarını primleri farklı oranlarda uygulanıyor. 2016 yılında bazı illerde yeni büyükşehirlerin kurulması ile köy iken mahalle olan yerlerdeki muhtarların primlerinin de değişmesi gerekiyordu. - 27.09.2016

2016 yılında 6663 sayılı Kanunla büyükşehir yapılan 13 ilde köy iken mahalle muhtarı olanların bugünlerde bir sorunu var. SGK büyükşehir olur olmaz bu muhtarların primlerini artırması gerekirken artırmamıştı.

Normalde SGK zamanında alamadığı primleri gecikme zammı ve cezası ile tahsil ederken kurumsal kusur nedeniyle meydana gelen bu olaydan dolayı gecikme zammı ve cezası almayacağını Genelgesiyle duyurmuş bulunuyor.

Muhtarların Primi

01.10.2008 tarihinde tarihinden önce muhtarı seçilenler her ay için 15 gün üzerinden prim ödemekteydi. 01.10.2008 tarihinde tarihinden sonra köy muhtarı seçilenler ise 5510 sayılı Kanun’un geçici 16. maddesi gereği 2008 yılı için 15 gün, 2009 yılı için 16 gün, 2010 yılı için 17 gün 2016 yılı için 23 gün üzerinden, takip eden yıllarda da birer gün artırılarak prim ödüyorlar ama her ay için 30 gün üzerinden sigortalı sayılıyorlar. Muhtarlık yaptığı süre içerisinde kendi nam ve hesabına ticari faaliyette bulunmaya başlayan kişiler ise örneğin 2016 yılı için 23 gün üzerinden değil de zorunlu olarak 30 gün üzerinden prim ödemek zorunda bulunuyor.

Büyükşehir Olan Yerlerdeki Muhtarlar

Sigortalılık bakımından aynı sayılan köy ve mahalle muhtarları prim ödeme uygulaması bakımından kendi ileriden ayrılmaktadırlar. Bunlardan köy muhtarları 2008 yılında 15 katından başlamak üzere her yıl 1 puan artırılarak 2016 yılında günlük kazancın 23 katı üzerinden aylık sigorta primi ödemek durumunda bulunuyorlar.

Mahalle muhtarları için ise böyle bir hak söz konusu bulunmuyor. Keza köy muhtarı olsa bile

Bu bakımdan 2016 yılında köy muhtarlarının ayda en az 435,63 TL mahalle muhtarlarının ise en az 568,22 TL prim ödemeleri gerekiyor. En fazla ise köy muhtarlarının ayda 2.831,60 TL mahalle muhtarlarının ise 3.693,43 TL prim ödemeleri mümkün bulunuyor.

6360 sayılı Kanunla 13 ilde büyük şehir belediyesi kurulmasıyla (Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van gibi) 30 büyük şehirdeki köy ve belde belediyelerinin tüzel kişilikleri kaldırılmıştı. Dolayısıyla bu yerlerdeki köyler ve beldeler mahalle olarak ilçe belediyelerine eklenmiş bulunuyor.

Bu nedenle evvelce köy muhtarı olarak tescili yapılıp köy muhtarı olarak prim ödeyen muhtarların bazılarının bu değişiklik sebebiyle mahalle muhtarı olarak prim ödemesi gereği ortaya çıkmış bulunuyordu. Yani 30.04.2014 tarihindeki seçimlerde büyükşehirlerde köy muhtar seçilenlerin 29.04.2014 tarihi itibariyle köy muhtarlıkları varsa (01) terk kodu ile sonlandırılması ve 30.04.2014 tarihinden itibaren de (06) kodu ile mahalle muhtarı olarak yeniden başlatılması gerekiyordu.

SGK 1.4.2014 tarihinden itibaren köy muhtarı statüsünün mahalle muhtarı statüsü güncelleme işlemlerindeki gerekli güncellemeyi zamanında yapmadığı için köy muhtarı iken mahalle muhtarı olanlar fark primi zamanında ödeyememişlerdi.

Bu nedenle SGK 2016/20 sayılı Genelgesi ile bu kurum hatasını kabul ederek bu noktadaki gecikme işlemine gecikme zammı ve gecikme cezası uygulamayacağını açıklamış bulunuyor.

Hizmet Çakışmalarında Muhtarlığın Durumu

Muhtar aynı zamanda bağımsız çalışmasından dolayı Bağ-Kur sigortalısı olacak nitelikte bulunsa bile muhtarlıktan dolayı 4/b sigortalılığına devam edebiliyor. Ancak SSK sigortalılığı ile olan çakışmasında muhtarlıktan dolayı Bağ-Kur sigortalılığının 01.10.2008 – 01.03.2011 arasında bile durması SSK sigortalılığının devam ettiği sürece geçerli olması gerekiyor.

1.10.2008 tarihinden önce 2108 sayılı Kanuna göre köy veya mahalle muhtarlığına seçilmesi nedeniyle 1479 sayılı Kanuna göre muhtar sigortalılığı devam edenlerin 1.10.2008 tarihinden sonra muhtar sigortalılığın başladığı tarihten önceki bir süreye ait gelir vergisi mükellefliği, şirket ortaklığı veya gelir vergisinden muaf esnaflık yapıyor olması halinde muhtarlık görevi nedeniyle 1.10.2008 tarihinden sonra da sigortalıkları devam edenlerin muhtarlıktan kaynaklanan 4/b sigortalılıkları devam ettiği sürece diğer faaliyetlerinden dolayı 4/b sigortalılığın alınmamaları gerekiyor.

1.10.2008 tarihinden önce isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalılığı devam ederken 1.10.2008 tarihinden sonra 28.3.2004 tarihinde muhtar seçildikleri tespit edilenlerin isteğe bağlı sigortalılıkları 30.9.2008 tarihi itibariyle sona erdirilmesi, muhtar sigortalılıklarının 1.10.2008 tarihi itibariyle başlatılması gerekiyor.

Gelir vergisinden muaf esnaf olarak olarak 4/b sigortalılıkları devam edenler ile köy ve mahalle muhtarları hizmet akdine tabi çalışmaya başladıklarında 4/a sigortalısı sayılmaları gerekiyor. Ancak köy ve mahalle muhtarı aynı zamanda devam eden şirket ortaklığı veya gelir vergisi mükellefliğinden dolayı 4/b sigortalısı olacak durumda ise o takdirde 01.10.2008 – 01.03.2011 tarihleri arasında hizmet akdine tabi çalışma ile çakışma halinde de 4/b sigortalılığı devam etmiş sayılıyor.

Bununla birlikte hizmet akdine tabi çalışmaları sona erenlerden, gelir vergisinden muaf olduğu tespit edilenler ile köy ve mahalle muhtarlık görevinin devam edenlerin 4/b sigortalılığı kapsamındaki sigortalıkları talep alınmaksızın hizmet akdine tabi çalışmanın sona erdiği tarihten itibaren devam ettirilmesi gerekiyor.

01.03.2011’den sonraki muhtarlık ile hizmet akdine tabi SSK (4/a) sigortalılığı çakışmalarında ise SSK (4/a) sigortalılığın geçerli olması gerekiyor.

Muhtarlık – Tarım SSK Çakışması

2925 sayılı Kanuna tabi Tarım SSK sigortalılığı devam etmekte iken köy ve mahalle muhtarları seçilenlerin 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları sona erdirilmeyecektir.

Keza 1.10.2008 tarihinden önce 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı iken bu tarihten önce muhtar seçilen ve muhtarlık süresi 1.10.2008 tarihinden sonra da devam edenlerin de; 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam ederken 1.10.2008 tarihinden sonra muhtar seçilenlerin de 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıklarının devam ettirilmesi gerekiyor.

Köy Muhtarının İhya Tutarı

Köy muhtarlığından dolayı 4/b sigortalısı sayılan ancak primlerini zamanında ödemediği için bu sigortalılık süreleri borçlarıyla birlikte gerek 01.05.2008 tarihinden itibaren durdurulan (silinen) beş yıl ve üzeri prim borçları ile gerekse 01.05.2015 tarihinden itibaren durdurulan (silinen) bir yıl ve üzeri prim borçlarına ilişkin olarak diğer Bağ-Kur sigortalıları gibi köy muhtarı sigortalılar da silinen bu süreleri ihya ettirebiliyorlar.

Köy muhtarlarının ihya tutarı normal Bağ-Kur sigortalılarına göre daha düşük bulunuyor. Örneğin bu yıl silinen prim borcunu ihya ettirecek bir köy muhtarının ihya tutarının hesabının tıpkı Tarım Bağ-Kur sigortalıları gibi;

İhya tutarı = Durdurulan Gün x Beyan Edilen Prime Esas Günlük Kazanç x %34,5 x 23.30 formülüyle, hesaplanması gerekiyor.

Kaynak:memurhaber.com

Telefon: +90 (312) 473 84 23
E-Posta: mts@mevzuattakip.com.tr
Adres: Çetin Emeç Bulvari Hürriyet Cad. No: 2/12 Çankaya ANKARA