|
|
www.mevzuattakip.com.tr |
UYARI: Makale’nin tamamına, sitemize üye girişi yaptıktan sonra ulaşabilirsiniz. Siteye üye değilseniz, lütfen ÜYE OL butonuna tıklayarak üye olunuz. Üyelik esnasında, girilen bilgilerin şüpheli olması halinde, üyeliğiniz silinecektir.
Covid-19 Salgını Nedeniyle Ertelenen ve Alınmayacak Belediye Gelirleri
Halil MEMİŞ
MİARGEM başkanı
1. Giriş
Tüm dünyada olduğu gibi Ülkemizde de etkili olan Yeni Koronavirüs (Covid-19) salgınının ekonomik ve sosyal hayattaki etkilerini azaltmak amacıyla TBMM’de kabul edilerek yürürlüğe giren 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 17 Nisan 2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.
Kanunda, belediyeleri ilgilendiren bazı düzenlemeler yapılmıştır. Bu yazımızda çok detaya girmeden belediyeleri ilgilendiren hususlar kategorik olarak aktarılacaktır.
2. Taşınmaz Satış, Ecrimisil ve Kiralama Bedelleri[1]
Büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin olarak ilgili mevzuatınca yapılan satış, ecrimisil ve kiralamadan kaynaklanan bedellerin veya tutarların, 19/3/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken kısımlarının 3 ay ertelenmesine;
- Büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve birliklerde meclis;
- Bağlı kuruluşlarda ise yetkili karar organı yetkilidir.
Bu süreler, bitiminden itibaren ilgisine göre Çevre ve Şehircilik Bakanı veya İçişleri Bakanı tarafından 3 aya kadar uzatılabilir.
Söz konusu alacaklar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilir.
Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin faaliyette bulunmadığı döneme ilişkin olarak kira bedelleri tahsil edilmez.
Burada ikili bir ayırım vardır: Erteleme ve Alınmama.
Bakanlık genelgeleri ve pandemi önlemleri kapsamında belediyelerin kiraya verdikleri mülklerinde kiracı durumunda olan işletmelerden faaliyetleri durdurulan veya salgın nedeniyle faaliyette bulunmayan işletmelerin kiraları, faaliyette bulunamadıkları süre boyunca tahsil edilmeyecektir. Burada erteleme söz konusu değildir. Tamamen alacaktan vazgeçme durumu vardır.
Burada tereddüt yaratacak bir husus, “faaliyette bulunmayan işletmelerin” neye göre tespit edileceği, bunun kriterinin ne olacağı hususudur.
Bunun karşısında, faaliyetleri ertelenen veya faaliyette bulunamayan işletmeler dışındaki işletmeler (Büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin olarak ilgili mevzuatınca yapılan satış, ecrimisil ve kiralamadan kaynaklanan bedellerin veya tutarların) açısından kira, satış ve ecrimisil alacaklarının alınmaması değil, ertelenen sürede tahsilat yapılmaması ve ertelenen süre sonunda da, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilmesi söz konusu olacaktır. Bu süre ilk etapta 3 ay olmakla beraber, duruma göre bakanlıkça bir 3 ay daha uzatılabilecektir.
3. Belediyelerin Ertelenen Beyanları ve Borçları[2]
Kanun ile belediyelerin gelir vergisi ve prim borçları ile DSİ’ye olan taksit ödemeleri ile ilgili bir düzenleme yapılmıştır.
Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarının;
- Gelir vergisi tevkifatı beyan ve ödeme süreleri,
- Tüm sosyal sigorta prim ödemeleri ile
- 3/7/1968 tarihli ve 1053 sayılı Belediye Teşkilâtı Olan Yerleşim Yerlerine İçme, Kullanma ve Endüstri Suyu Temini Hakkında Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne yaptığı yıllık taksit ödemelerinden,
Bu günden (17 Nisan 2020) itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenler 3 ay ertelenmiştir.
Bu süreler, bitiminden itibaren 3 aya kadar Cumhurbaşkanı tarafından uzatılabilecektir.
Bunlar ertelenen süre sonunda,
- Ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde,
- Herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan
tahsil edilir.
Erteleme süresince 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan tarh ve ceza kesme zamanaşımı süreleri işlemez ve zamanaşımı işlemeyen süreler kadar uzar.
4. Belediyelerin Su Alacakları[3]
Yapılan düzenleme ile belediyelerin su tüketimine bağlı alacaklarının da ertelenmesi hüküm altına alınmıştır. Buna göre; büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarının;
- Konutlara ve
- Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işyerlerine
ilişkin su tüketimine bağlı alacakları, bu günden (17 Nisan 2020) itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenlerle sınırlı olmak üzere belediye meclisi tarafından 3 ay ertelenebilecektir. Yani, bu günden itibaren su tüketimine bağlı alacaklar (su faturası ile tahakkuk ettirilen, su tüketimine endeksli olan alacaklar) 3 ay süre boyunca belediye meclisince üç ay ertelenebilecektir. Bunu şu şekilde anlamak gerekmektedir. Tahakkuklar yapılıp bu dönemde tahsil edilmesi gerekenler, tahsil tarihine göre erteleme işlemine tabi tutulacaktır.
Bu süreler, bitiminden itibaren 3 aya kadar belediye meclisince uzatılabilir. Yukarıdaki borç ve alacaklarda süre uzatımları, Bakanlık ve Cumhurbaşkanlığı tarafından uzatılabilecekken, bu alacaklarda bu yetki belediye meclislerine tanınmıştır.
Bu alacaklar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilir.
5. Toplu Taşıma Hizmeti Görenlere Gelir Desteği[4]
Kanuna göre; büyükşehir belediyeleri ile belediyeler,
- Kendisinden izin veya ruhsat almak ya da
- Hat kiralamak suretiyle çalışan gerçek ve tüzel kişilere,
toplu taşıma hizmetinin kesintisiz olarak yürütülebilmesiyle sınırlı olacak şekilde, bu günden (17 Nisan 2020) itibaren 3 aylık süreyle sınırlı olmak üzere meclis kararıyla;
- Gelir desteği ödemesi yapabilir,
- Belirlenen döneme tekabül eden ruhsat, izin, hat kirası borçlarını faizsiz olarak 3 ay erteleyebilir.
Çevre ve Şehircilik Bakanı bu süreleri, bitiminden itibaren 3 aya kadar uzatmaya yetkilidir. Ruhsat, izin, hat kirası borçları ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilir.
6. İlan ve Reklam Vergileri İle Çevre Temizlik Vergilerinin Alınmaması
Covid-19 salgını ile mücadele kapsamında faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin yıllık ilan ve reklam vergileri ile yıllık çevre temizlik vergilerinin, faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunulamayan dönemlere isabet eden kısmının alınmayacağı hükme bağlanmıştır. Bu süre şimdilik, faaliyetlerin durdurulduğu tarihten Haziran sonuna kadardır. Haziran sonu itibariyle faaliyeti durdurulan veya faaliyette bulunmayan işyerlerinin bu durumları uzatılır ve devam ederse, o sürelere isabet eden sözkonusu vergileri de tahsil edilmeyecektir.
7. Değerlendirme
Burada incelemeye tabi tuttuğumuz 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile getirilen düzenlemeler, salgın nedeniyle zor durumda kalan esnafın desteklenmesi açısından olumlu düzenlemelerdir.
Ancak, bir tarafı yaparken diğer tarafı da bitirecek türden düzenlemelerdir. Bu ifadedeki kastımızın ne olduğunun anlaşılması için, belediyelerimizi bekleyen tabir caiz ise mali çöküntüyü kaleme aldığımız COVID-19 Döneminde Belediyelerde Bütçe Yönetimi ve Öneriler başlıklı yazımızı sonuç niyetine okumanızı öneriyorum.
Bu nedenle, belediyelerin acilen bahsi geçen yazımızda yer alan düzenlemeler yapılarak mali açıdan desteklenmesi ve mali açıdan sürdürülemez bütçe yapılarının önüne geçilmesi şart olmuştur.
Telefon: +90 (312) 473 84 23
E-Posta: [email protected]
Adres: Çetin Emeç Bulvari Hürriyet Cad. No: 2/12 Çankaya ANKARA