|
|
www.mevzuattakip.com.tr |
Bu değerlendirmede, ek göstergenin hangi durumlarda emekliliği etkileyeceği hususuna kısaca değinilecektir. Diğer bir ifade ile 2008 yılı Ekim ayından önce göreve başlamış ve 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu kurallarına tabi olan memurların ek gösterge hakkını nasıl kazanacakları, ne kadar süre ek göstergeli bir kadroda görev yaptıklarında bu ek göstergenin emekliliğe yansıyacağı üzerinde durulmuştur.
Emeklilik Halinde Ek Göstergeye Hak Kazanmada Süre Şartı
Halil MEMİŞ
1. Genel Olarak
Devlet memurlarının emeklilik rejimi, Ekim 2008’de 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile ikili bir sisteme dönüşmüştür.
Memur maaşlarıyla ödenen bazı değişkenler, 2008 Ekim öncesinde memuriyete girenlerin emeklilik müktesebine olumlu etki ettiği halde, sonrasında memuriyete girenler açısından herhangi bir etkiye sahip değildir.
Ek gösterge de bu değişkenlerden biridir. Ek gösterge, Ekim 2008 öncesinde memuriyete girenler açısından önemlidir. Maaşın bir değişkeni iken, emekliliklerine de etki eder.
Bu kısa değerlendirmede, ek göstergenin hangi durumlarda emekliliği etkileyeceği hususuna kısaca değinilecektir. Diğer bir ifade ile 2008 yılı Ekim ayından önce göreve başlamış ve 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu kurallarına tabi olan memurların ek gösterge hakkını nasıl kazanacakları, ne kadar süre ek göstergeli bir kadroda görev yaptıklarında bu ek göstergenin emekliliğe yansıyacağı üzerinde durulacaktır.
Devlet memurlarının ek gösterge rakamları kadro derecesi ve görev ünvanlarına göre 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile belirlenmiştir.
Ek gösterge rakamları memurun emekli aylığının ve emekli ikramiyesinin miktarına doğrudan etki etmektedir.
İfade etmeliyiz ki, memurların emeklilikte yararlanabilecekleri ek gösterge, en az altı ay süre ile kesinti yapılan en yüksek ek göstergedir.
2. Yasal Dayanak
Emeklilikte hangi durumlarda ek göstergeye hak kazanılacağı, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun ek 73 üncü maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre;
"Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı iştirakçilerinden ek göstergeli veya daha yüksek ek göstergeli bir göreve atananlara; atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden emekli aylığı, malullük aylığı bağlanması ve emekli ikramiyesi ödenebilmesi veya toptan ödeme yapılabilmesi için, atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden, bu göreve başladıkları tarihten itibaren en az altı ay süreyle Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına kesenek ve karşılık ödemiş olması şarttır. Altı ay kesenek ve karşılık ödenmemiş olanlara bu göreve atanmadan önce emekli keseneğine esas alınan ek gösterge rakamı üzerinden işlem yapılır.
Her türlü müşavirlik görevlerine atananlar hariç; Bakanlar Kurulu Kararı veya müşterek kararla atananlar, ilgili mevzuatı uyarınca mesleğe özel yarışma sınavı ile giren ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlilik sınavı sonunda atanılan görevlerde bulunanlar, Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil olanlar, 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 357 sayılı Askeri Hakimler Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa tabi olanlar ile yaş haddi, vazife malullüğü veya ölüm nedeniyle altı aylık süreyi tamamlayamayanlar hakkında yapılacak emeklilik işlemlerinde yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz.
5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun ek 68 inci maddesi hükümleri saklıdır.”
3. Ek Göstergeden Yararlanmak İçin Gerekli Süre
3.1. Genel Kural
Yukarıda da ifade edildiği üzere, memurların bazı kadrolarda bulunmalarından dolayı kendilerine uygulanan ek göstergenin emeklilik aylıklarına yansıması için Ekim 2008 tarihinden önce Devlet memuru olarak göreve başlamış olmaları gerekmektedir.
Memurlardan ek göstergeli veya yüksek ek göstergeli görevlere atananlar, atandıkları kadroda en az altı ay kalmaları, diğer bir ifade ile bu ek gösterge üzerinden en az altı ay süre ile Sosyal Güvenlik Kurumuna prim kesintisi yapmaları halinde emeklilik halinde bu ek göstergeden yararlanabilirler.
Söz konusu kadroda altı aydan az süre ile kalmaları ve dolayısıyla kesintinin altı aydan az süre kesinti yapılması durumunda, bu ek göstergeden emeklilik hakkına sahip olamazlar.
3.2. Altı Aylık Süreyi Doldurmadan Ek Göstergeden Yararlanma
Devlet memurları, genel kural olan görev yapılan en yüksek göstergeli kadrodan, o ek göstergenin haklarıyla emekli olabilmek için gereken altı aylık süreyi, atandığı en yüksek göstergeli görevde doldurmadığı halde emeklilikte bu ek göstergenin haklarından yararlanılabilecek durumlar da söz konusudur.
Bunlar;
- Memurun görevini yaparken memur yaş haddi nedeniyle zorunlu emekliliğe tabi tutulması,
-Memurun görevini yaparken vazife malulü durumuna düşmesi,
-Memurun görevini yaparken ölümü,
Halleridir.
Bu üç durumun herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, memur bulunduğu kadroda altı aylık süreyi tamamlamamış olsa dahi, söz konusu kadronun ek göstergesinden yararlanarak emekli olabilecektir.
4. Sonuç
Memurların, emeklilikleri aylıklarına yansıyacak maaş değişkenleri farklılıklar arz etmektedir. Bunlardan bir tanesi de, ek göstergedir. Memurların emeklilikte yararlanabilecekleri ek gösterge, memuriyetleri süresince en az altı ay süre ile kesinti yapılan en yüksek ek gösterge rakamıdır.
Diğer bir ifade ile memurların atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden, bu göreve başladıkları tarihten itibaren en az altı ay süreyle Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına kesenek ve karşılık ödemiş olmaları halinde bu ek göstergeden, altı ay kesenek ve karşılık ödenmemiş olanlara bu göreve atanmadan önce emekli keseneğine esas alınan ek gösterge rakamı üzerinden emeklilik işlem yapılır.
Ancak bazı durumlarda, en yüksek ek göstergeli kadroda altı aylık sürenin tamamlanmasına gerek duyulmamaktadır.
Bunlar memurun, yaş haddi nedeniyle emekliliği, malülen emekliliği ve ölümü halleridir.
Bu durumların gerçekleştiği sırada bulunulan görevin (en yüksek ek gösterge ise) ek göstergesinden, o görevde ay bulunulup bulunulmadığına bakılmaksızın emeklilikte yararlanılacaktır.
Telefon: +90 (312) 473 84 23
E-Posta: [email protected]
Adres: Çetin Emeç Bulvari Hürriyet Cad. No: 2/12 Çankaya ANKARA