|
|
www.mevzuattakip.com.tr |
Bu makalede, mahalli idarelerde şirket işçiliğine geçeceklerde aranacak şartlar değerlendirilmiştir.
Taşeronların Mahalli İdare Şirketlerine Geçişlerinde Aranan Şartlar Konusunda İdarelerin Takdir Yetkisi Var mı?
Halil MEMİŞ
Gerek sosyal medya üzerinden ve gerekse telefonlar ve maillerle tarafımıza ulaşan sorulardan ve değerlendirmelerden, 696 sayılı KHK'nin 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ye eklenen Geçici 24 üncü maddesi ile öngörülen şartlar konusunda, taşeron işçilerin tereddütlerinin olduğu, bunu sanki belediyelerin kendi iradeleri ile istediği gibi bir algının olduğu anlaşılmıştır.
Adı geçen KHK ile 375 sayılı KHK'ye eklenen ve mahalli idareler taşeronlarının, yine mahalli idarelerin şirketlerine geçişini düzenleyen Geçici 24 üncü maddenin hükmü şu şekildedir:
İl özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 4/12/2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanlar;
a) 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6), (7) ve (8) numaralı alt bentlerinde belirtilen şartları taşımak,
b) Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmamış olmak,
c) Bu kapsamda çalıştırılmalarına ilişkin olarak açtıkları davalardan ve/veya icra takiplerinden feragat edeceğine dair yazılı beyanda bulunmak,
ç) En son çalıştığı idare veya şirket ile daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı iş sözleşmelerinden dolayı bu madde ile tanınan haklar karşılığında herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını ve bu haklarından feragat ettiğine dair yazılı bir sulh sözleşmesi yapmayı kabul ettiğini yazılı olarak beyan etmek,
kaydıyla bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on gün içinde hizmet alım sözleşmesini yapan idareye veya şirkete, ek 20 nci madde kapsamındaki şirketlerinde işçi statüsünde çalıştırılmak üzere yazılı olarak başvurabilirler.
Ek 20 nci maddedeki şirketten kasıt; il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait şirket veya herhangi bir şirketi bulunmuyorsa münhasıran bu amaçla kuracakları bir şirkettir.
Maddede, taşeron işçilerin belediye şirketlerine geçmesi için iki temel şart öngörülmüştür:
1- İşçilerin geçiş taleplerine ilişkin yazılı başvuruları.
2- Bu kapsamda çalıştırılmalarına ilişkin olarak açtıkları davalardan ve/veya icra takiplerinden feragat edeceğine dair yazılı beyanda bulunmak ile en son çalıştığı idare veya şirket ile daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı iş sözleşmelerinden dolayı bu madde ile tanınan haklar karşılığında herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını ve bu haklarından feragat ettiğine dair yazılı bir sulh sözleşmesi yapmayı kabul ettiğini yazılı olarak beyan etmek.
Mahalli idarelerimiz, bu iki hususu birleştirerek bizim de sitemizde yayınladığımız formatta tek dilekçe ile başvuru işlemlerini gerçekleştirmektedirler.
KHK'nin hükmüne göre; ilgililerin yazılı dilekçe vermesi sürecin başlaması için zorunludur.
Bunun yanında, işlemlerin devam etmesi ve başvurunun kabul edilmesi için de, yukarıda belirttiğimiz hususlarda (Bu kapsamda çalıştırılmalarına ilişkin olarak açtıkları davalardan ve/veya icra takiplerinden feragat edeceğine dair yazılı beyanda bulunmak ile en son çalıştığı idare veya şirket ile daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı iş sözleşmelerinden dolayı bu madde ile tanınan haklar karşılığında herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını ve bu haklarından feragat ettiğine dair yazılı bir sulh sözleşmesi yapmayı kabul ettiğini yazılı olarak beyan etmek.) beyanda bulunmaları kaçınılmazdır.
Bu şekilde beyanda, bulunulması sürecin devam ettirilmesi için zorunlu olup, bu durum idarelerin takdirinde değildir. Zira bu durum, anılan KHK hükmünün emrettiği bir husustur.
Peki, mahalli idare şirketleri işçisi olabilmek için başvuran taşeron işçiler hangi şartları taşımalı ve hangi zorunlulukları yerine getirmelidirler?
Mahalli idarelerin şirketlerine geçilebilmesi için gerekli şartlar:
1- 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6), (7) ve (8) numaralı alt bentlerinde belirtilen şartları taşımak:
a) Türk Vatandaşı olmak, (1 numaralı alt bent)
b) Kamu haklarından mahrum bulunmamak, (4 numaralı alt bent)
c) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak.(5 numaralı alt bent)
d) Askerlik durumu itibariyle; Askerlikle ilgisi bulunmamak, Askerlik çağına gelmemiş bulunmak, Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak, (6 numaralı alt bent)
e) 53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak, (7 numaralı alt bent)
f) Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak. (8 numaralı alt bent)
2- Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmamış olmak.
3- Bu kapsamda çalıştırılmalarına ilişkin olarak açtıkları davalardan ve/veya icra takiplerinden feragat edeceğine dair yazılı beyanda bulunmak,
4- En son çalıştığı idare veya şirket ile daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı iş sözleşmelerinden dolayı bu madde ile tanınan haklar karşılığında herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını ve bu haklarından feragat ettiğine dair yazılı bir sulh sözleşmesi yapmayı kabul ettiğini yazılı olarak beyan etmek.
Başvuru üzerine ilgili mahalli idarenin yürüteceği işlemler şunlardır:
KHK'nin anılan maddesine göre; başvuranların şartları taşıyıp taşımadıklarının tespiti, bu tespite itirazların karara bağlanması, şartları taşıyanların belirlenen usul ve esaslara göre yapılacak yazılı ve/veya sözlü ya da uygulamalı sınava alınması, sınav sonuçlarına itirazların karara bağlanması ve sınavda başarılı olanların işçi statüsüne geçirilmesine ilişkin süreç bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren doksan gün içinde sonuçlandırılır.
Buna göre ilgili mahalli idareler (eğer İçişleri Bakanlığı belirlediği esaslarda başka bir idareyi yetkilendirmez ise);
- Başvuranların şartları taşıyıp taşımadıklarının tespit edecek.
- Bu tespitlere varsa itirazları karara bağlayacak.
- Şartları taşıyanların yazılı ve/veya sözlü ya da uygulamalı sınava alınmasını sağlayacak.
- Varsa sınav sonuçlarına itirazların karara bağlayacak.
Bu işlemlere ilişkin süreç, Kanunun yürürlük tarihi olan tarihten itibaren en geç 90 gün içerisinde sonuçlanacaktır.
Peki bu işçiler, mahalli idarelerin şirketlerinde ne zaman ve nasıl işe başlatılacaktır?
Öncelikle, belirtelim ki tek tek şirkette işe başlatma söz konusu olmayacaktır, bu işlem toplu yapılacaktır.
Anılan maddeye göre;
Sınavlarda başarılı olanlar,
a) Varsa bu fıkranın (c) bendinde öngörülen ve başvuru esnasında bunlardan feragat edeceğine dair yazılı beyanda bulundukları (Bu kapsamda çalıştırılmalarına ilişkin olarak açtıkları davalardan ve/veya icra takipleri))davalardan feragat ettiklerini tevsik eden belgeyi ve/veya icra takibine konu alacaktan feragat ettiğine dair icra müdürlüğünden alınacak belgeyi ibraz etmek,
b) Yine varsa bu fıkranın (ç) bendinde öngörülen ve başvuru esnasında yazılı olarak feragat ettiğine dair yazılı bir sulh sözleşmesi yapmayı kabul ettiğini yazılı olarak beyanda bulundukları (En son çalıştığı idare veya şirket ile daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı iş sözleşmelerinden dolayı bu madde ile tanınan haklar karşılığında herhangi bir hak ve alacak) sulh sözleşmesini ibraz etmek ve aynı fıkrada öngörülen şartları taşımaya devam etmek kaydıyla,
sınav sonuçlarının kesinleşmesini müteakip, yukarıda niteliği belirtilen mahalli idare şirketlerinde işçi statüsünde topluca işe başlatılır.
Sonuç olarak ifade edelim ki, söz konusu başvurular esnasında istenen beyanlar ve sonrasında bunlara ilişkin olarak istenecek belgeler, mahalli idareler veya diğer kamu kurumlarının inisiyatifinde olmayıp, tamamen KHK ile getirilen bir zorunluluktur.
Telefon: +90 (312) 473 84 23
E-Posta: [email protected]
Adres: Çetin Emeç Bulvari Hürriyet Cad. No: 2/12 Çankaya ANKARA