|
|
www.mevzuattakip.com.tr |
Yeni Büyükşehir Belediyesi Uygulamasının Sulama Birlikleri Ana Statülerine Etkisi
YENİ BÜYÜKŞEHİR UYGULAMASININ SULAMA BİRLİKLERİ ANA STATÜLERİNE ETKİSİ
Halil MEMİŞ ([1])
Giriş
On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 Sayılı Kanun 06.12.2012 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 6447 sayılı kanunla değişikliğe uğrayarak Ordu ili de büyükşehir Belediyesi statüsüne kavuşmuştur.
Anılan kanun hem mevcut Büyükşehir Belediyeleri, hem de yeni kurulacak büyükşehir belediyelerinin belediye sınırlarının tanımlanmasına yeni kurallar getirmektedir. Yeni düzenleme ile büyükşehir belediyesi sınırları tüm il sınırlarını kapsayacaktır. 30 Mart 2014 tarihinden itibaren, büyükşehir belediyesi statüsünde olan 30 ilimizde belde belediyeleri aynı adla tek bir mahalle olarak, köy belediyeleri de mahalle olarak bulundukları ilçelere bağlanmışlardır.
Bilindiği üzere, 6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanunu ve Sulama Birlikleri Çerçeve Ana Statüsüne göre, sulama birliklerine belediyeler, köyler ve 6172 sayılı Kanunun 2. maddesinin 1 inci fıkrasının (m) bendinde "yerleşim birimi" tanımından hareketle Büyükşehir Belediyesi Kanunu uyarınca ; büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde olup belde belediye ve köy tüzel kişiliğini kaybetmesi sonucu mahalleye dönüşen ancak halen tarımsal faaliyetlerini devam ettiren yerleşim yerleri de sulama birliğinin kurucuları arasında yer almakta ve sulama birliği meclisine temsilci verebilmektedirler.
Anılan Kanunun söz konusu bendinde şu hüküm mevcuttur: "Yerleşim birimi: 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununa göre belediye teşkilatı ya da 18/3/1924 tarihli ve 442 sayılı Köy Kanununa göre köy tüzel kişiliği oluşmuş yerleşim yeri ile 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununa göre büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde olup belde belediye ve köy tüzel kişiliğini kaybetmesi sonucu mahalleye dönüşen ancak halen tarımsal faaliyetlerini devam ettiren yerleşim yerlerini.... ifade eder."
Değiştirilecek Hükümler
Çerçeve Ana Statüde ise, birliklerin Ana Statülerine aynen aktarılan şu düzenlemeler mevcuttur:
"Birliğin merkezi
Madde 5- Birliğin Merkezi; ................................. ili …………………….. ilçesi ……….…. beldesi ………………. köyüdür."
"Kurucular Kurulu Üyeleri
Madde 6- Birlik kurucuları ; ............ ili ............ ilçesi’nden, ............, …………, ……….. beldesinden ……………., ………… beldesinden ………., ………. köyünden ………,………. köyünden …………..………. köyünden ………,………. köyünden …………..…… …., ………. köyünden ………….. dır. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununa göre büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde olup belde belediye ve köy tüzel kişiliğini kaybetmesi sonucu mahalleye dönüşen ancak halen tarımsal faaliyetlerini devam ettiren yerleşim birimleri de müstakil olarak belirtilecektir."
"Meclis üye sayısı
Madde 14- Birlik görev alanı içerisindeki yerleşim birimlerinin sınırları baz alınarak birlik meclisi oluşturulur. Birlik görev alanı içerisindeki toplam sulama alanının her yerleşim birimi sınırı içinde kalan toplam sulama alanına oranlanmasıyla bu yerleşim birimlerinin birlik meclisinde temsil edileceği üye sayısı bulunur. Birlik meclisinin üye sayısı 15’ den az 100’ den fazla olamaz. Birlik görev alanı içerisindeki her yerleşim birimi birlik meclisinde asgari iki üye ile temsil edilir. Buna göre Birlik meclisi , ............, beldesinden ……………., ………… beldesinden ………., ………. köyünden ………, ………. köyünden …………..………. köyünden ………,………. köyünden …………..………., ………. köyünden ………….. ................. belediyesinden ........(...) .............. köyünden ...... (....) olmak üzere toplam .... (....) seçilmiş üyeden oluşur. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununa göre büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde olup belde belediye ve köy tüzel kişiliğini kaybetmesi sonucu mahalleye dönüşen ancak, halen tarımsal faaliyetlerini devam ettiren yerleşim yerlerine de müstakil olarak meclis üyesi seçebilecek şekilde yer verilecektir. Görev alanı içerisinde 40 ve daha fazla sayıda yerleşim birimi olan birliklerde meclis üye sayısı kurucular kurulu kararı ile 150’ ye kadar çıkarılabilir."
Yukarıda belirttiğimiz 6360 sayılı Kanunla büyükşehir statüsüne kavuşan tüm illerdeki köyler ve beldelerin mahalleye dönüşüyor olmaları nedeniyle, Sulama Birliklerinin Ana Statülerinde kasabalara atfen yer alan "........ belediyesinden" ibaresi, "............... mahallesinden" veya "....... mevkiinden" şeklinde, yine köylere atfen yer alan "........ köyünden" ibaresi, "...... mahallesinden" veya "......... mevkiinden" şeklinde değiştirilecektir.
Ana Statülerde ilçe belediyelerine atfen yer alan "..................... belediyesinden" ibarelerinde herhangi bir değişklik yapılmayacaktır. Ancak, eğer ilçenin adı değişmiş veya beldeler ilçeye dönüştürülmüş ise bu durum dikkate alınarak gerekli değişikliklerin yapılması sağlanacaktır.
Değişiklik Usulü
Değişikliklerin, aşağıda verilecek hükümlerden de anlaşılacağı üzere birlik meclislerinde yapılması gerekmektedir.
6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanununun 6 ncı maddesinin 10 uncu fıkrasına göre; birlik meclisi her yıl iki defa birlik merkezinin bulunduğu yerde olağan olarak toplanır. Toplantıda üye tam sayısının salt çoğunluğunun bulunması gerekir. Nisap sağlanamadığı takdirde toplantı yedi gün sonraya tehir edilir ve bu toplantıda nisap aranmaz.
Sulama Birlikleri Çerçeve Ana Statüsünün;
"Meclis toplantıları" başlıklı 24 üncü maddesine göre; birlik meclisi her yıl Nisan ve Kasım aylarında olmak üzere yılda iki kez olağan olarak toplanır. Kasım ayında yapılan toplantı dönem başı toplantısıdır.
Buna göre, sulama birlikleri Nisan ayı içerisinde olağan toplantılarını yapacaklardır.
Yine "Gündem" başlıklı 25 inci maddesine göre; gündem, birlik başkanı tarafından belirlenir ve meclis üyeleri ile gözlemcilere en az üç gün önceden yazılı olarak bildirilir. Ayrıca yazılı, sesli ve görsel araçlardan en az biriyle de birlik üyelerine duyurulur.
Meclis üyeleri de birliğe ait işlerle ilgili konuların gündeme alınmasını önerebilir. Öneri,
toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla kabul edildiği takdirde gündeme alınır.
Bu hüküm çerçevesinde, bu günlerde toplantı gününü belirleyip toplantı gündemini üyelere gönderen birlikler olabileceği gibi, henüz işlemlere başlamayan birlikler de olabilecektir.
Gündemini hazırlayıp üyelere göndermeyen birlikler, Ana Statü değişikliği yapılmasını teminen gündemlerine "Ana Statü Değişikliği" maddesini koyabilirler.
Ancak, gündemini göndermiş olan birliklerin bu şansı kalmayacaktır. Bu birliklerimizde, toplantı esnasında birlik başkanı ve üyelerinin imzaları ile bu konunun gündeme alınmasını önerebilirler. Önerinin gündeme alınmasının kabul edilmesi halinde Ana Statü Değişikliği görüşülecektir.
Bu konuda meclis kararının alınması, kesinleşmesi ve yürürlüğe girmesi, Ana Statü Değişikliği olması nedeniyle, diğer meclis kararlarından farklı olacaktır. Normal meclis kararları, Çerçeve Ana Statünün "Birlik meclisinin toplantı ve karar nisabı" başlıklı 26 ncı maddesine göre, birlik meclisi, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır, salt çoğunluğun sağlanamaması durumunda, toplantı yedi gün sonraya ertelenir ve bu toplantıda çoğunluk aranmaz. Her iki durumda da toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla karar alınır.
Karar yeter sayısı toplantıya katılan meclis üye sayısının salt çoğunluğundan az olamaz. Oylamada, oyların eşit sayıda çıkması durumunda meclis başkanının bulunduğu taraf çoğunluk sayılır.
Buna karşılık Ana Statü değişikliğine ilişkin meclis kararları, Kanunun "Ana Statü Değişikliği" başlıklı 63 üncü maddesindeki "Birlik ana statü değişikliği, birlik meclisi üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun kararı Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın onayı ile gerçekleşir." hüküm çerçevesinde, ancak meclis üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul edilebilir.
Maddede de belirtildiği üzere, Ana Statü değişiklikleri, diğer kararlardan farklı olarak Bakan onayı ile yürürlüğe girer. Bilindiği üzere diğer kararlar, Kanunun "Meclis kararlarının kesinleşmesi ve yürürlüğe girmesi" başlıklı 27 inci maddesi gereğince, Birlik Başkanı, hukuka aykırı gördüğü meclis kararlarını, gerekçesini de belirterek yeniden görüşülmek üzere meclise iade edebilir. Yeniden görüşülmesi istenmeyen kararlar ile yeniden görüşülmesi istenip de birlik meclisi üye tam sayısının salt çoğunluğuyla ısrar edilen kararlar kesinleşir.
[1] İçişleri Bakanlığı Başkontrolörü, MİARGEM Başkanı
Telefon: +90 (312) 473 84 23
E-Posta: [email protected]
Adres: Çetin Emeç Bulvari Hürriyet Cad. No: 2/12 Çankaya ANKARA