Bu değişiklik, özellikle ilçe ve belde belediyelerinde “belediye başkan yardımcısı” kadrosunun norm kadroda bulunmadığı haller için kurulun nasıl teşkil edileceğini kurala bağlıyor.
Değişikliğin kapsamı
Değişiklik; belediyelerde disiplin kurullarının başkanlığı ve kurul kompozisyonunun, fiilî teşkilatlanmayı belirleyen norm kadro gerçekliği gözetilerek nasıl oluşturulacağına açıklık getiriyor. Böylece özellikle ilçe ve belde belediyelerinde ortaya çıkan “başkan yardımcısı bulunmaması halinde kurul nasıl teşekkül edecek?” sorusu mevzuat düzeyinde netleştirmeye çalışıyor. (Temel çerçevenin dayanağı olan 29/4/2021 tarihli ve 3935 sayılı Karar ile yürürlüğe konulan Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği için bkz.)
Sorunun arka planı
Temel çerçeve, 29/4/2021 tarihli ve 3935 sayılı Kararla yürürlüğe konulan Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği idi (RG: 30/4/2021, 31470). O tasarım belediyelerde disiplin kurulunu “belediye başkan yardımcısı” eksenine bağlayınca, norm kadro yapısı gereği başkan yardımcısı kadrosu olmayan ya da boş bulunan pek çok ilçe/belde belediyesinde kurulun başkanlığı ve üye kompozisyonu konusunda pratik bir boşluk doğdu. Uygulamada kimi kurullar hiç teşkil edilemedi ya da usule dair tartışmalar arttı. Bugünkü değişiklik, bu kurumsal uyumsuzluğu normatif bir alternatifle gidermeyi hedefliyor.
17 Kasım 2024 ve önceki tarihlerde yapılan değerlendirmeler (MİARGEM Başkanı Halil Memiş)
Bu başlıktaki boşluk, MİARGEM Başkanı Halil Memiş tarafından 17 Kasım 2024’te MevzuatTakip.com.tr’de yayımlanan analizde ayrıntılı biçimde ortaya konmuştu: “Mahallî idarelerde disiplin kurullarının, norm kadro gerçeği gözetilmeden ‘belediye başkan yardımcısı’ ekseniyle tasarlandığı, bu nedenle ilçe/belde belediyelerinde ciddi bir boşluk oluştuğu” vurgulanmış; çözüm olarak “ilçe–kasaba ayrımı yerine, norm kadroda başkan yardımcısı bulunan/bulunmayan belediye” ayrımı önerilmişti. Memiş’in aynı yazıda altını çizdiği ana fikir şuydu: “Kurul başkanlığı kuralı norm kadroya göre esnetilmeli; başkan yardımcısı olmayan belediyelerde alternatif başkan ve üye formülü açıkça yazılmalı.”
Önceki analiz ve bugünkü değişiklik arasındaki bağ
Tam da bu noktada, 17 Kasım 2024’te MevzuatTakip.com.tr’de yayımlanan analizde (yazar: MİARGEM Başkanı Halil Memiş) mahallî idarelerde disiplin kurullarının “belediye başkan yardımcısı” ekseninde tasarlanmasının, norm kadro gerçeği nedeniyle ilçe/belde belediyelerinde ciddi bir boşluk doğurduğu tespit edilmiş ve çözüm olarak “ilçe–kasaba ayrımı yerine, norm kadroda başkan yardımcısı bulunan/bulunmayan belediye” ayrımı önerilmişti. Analizin ana fikri netti: “Kurul başkanlığı kuralı norm kadroya göre esnetilmeli; başkan yardımcısı olmayan belediyelerde alternatif başkan ve üye formülü açıkça yazılmalı.” Bugünkü değişiklik, bu öneriyle örtüşen doğrultuda atılmış somut bir adım olarak kayda geçti.
MİARGEM Başkanı Halil Memiş, 2024’te ortaya koyduğu bu değerlendirmeye atıfla bugünkü değişikliği şöyle yorumladı: “Yönetmelik ilk çıktığından bu yana bir çok kereler dile getirdiğimiz bir sorun alanı kısmen çözüme kavuşturulmuştur. Yönetmelik tasarımında “ilçe–belde” ölçek ayrımından ziyade, fiilî örgütlenmeyi belirleyen norm kadro esas alınmalıydı; bugün yapılan düzeltme, yıllardır sahada yaşanan bir idari boşluğu, noksan da olsa kapatıyor. Bu sayede, başkan yardımcısı kadrosu bulunmayan belediyelerde disiplin kurulunun başkanlık ve üyelik kurgusu tereddütsüz işletilebilecek; süreçler, “kim başkanlık edecek?” tartışmasına takılmadan yürütülebilecek. Ancak, yeni düzenleme bir başka boşluğu hala gidermiş durumda değildir. Norm kadrosunda belediye başkan yardımcısı kadrosu bulunmasına rağmen, atanmış ve/veya seçilmiş belediye başkan yardımcısı bulunmayan belediyelerde, mevcut sorun çözülmüş değildir. Tabir caiz ise doğum prematüre olmuştur.” (Değerlendirmenin 17.11.2024 tarihli analiz zeminine işaret eden bilgi: MevzuatTakip.com.tr)
Bugünkü değişikliğin önemi
Güncel düzenleme, sahadaki norm kadro farklılıkları nedeniyle yıllardır yaşanan pratik tıkanıklığı kısmen de olsa gidererek disiplin süreçlerinin kesintisiz ve hukuka uygun yürütülmesini kolaylaştırıyor. Böylelikle hem idarenin disiplin yetkisi sağlıklı bir zemine kavuşuyor hem de memurun savunma hakkı usul güvenceleriyle birlikte daha öngörülebilir bir çerçevede korunuyor.
Sonuç
13 Kasım 2025 tarihli değişiklik, belediyelerde disiplin kurullarının teşkilinde “norm kadro” eksenli belirsizliğimevzuat düzeyinde kapatıyor. 17.11.2024 tarihli analizde MİARGEM Başkanı Halil Memiş tarafından önerilen yaklaşımın, aradan geçen sürenin ardından mevzuata kısmen de olsa yansımış olması, hem belediyeler için usul güvenliği hem de personel hakları bakımından yerinde ve gecikmiş bir düzeltme niteliğindedir.
Kaynak:
– Resmî Gazete’de Bugün listeleri: Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (Karar Sayısı: 10566), 13.11.2025.
– Temel metin: Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği (Karar: 3935; RG: 30.04.2021/31470).
– 17.11.2024 tarihli MevzuatTakip.com.tr analizi (Halil Memiş).