UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alt bileşen olarak giren Hanlar bölgesindeki Kozahan, 1491'de Sultan 2. Bayezid tarafından dönemin mimarlarından Abdül Ula Bin Pulad Şah'a İstanbul'daki eserlerine vakıf olarak yaptırıldı.
Uzun yıllar ipek böceği kozalarının satıldığı han, kozalardan elde edilen ipekli kumaşlarla Bursa'nın tekstil merkezi haline gelmesinde ilk adım oldu.
Tuğla ve kesme taşla yapılan Kozahan, 1630, 1671 ve 1784'te, ortasındaki mescit ise 1946 ve 2007'de onarım gördü. Geniş, dikdörtgen bir avlunun çevresinde 2 katlı, 95 odalı hanın ortasındaki küçük mescidin altında bir şadırvan bulunuyor. Handaki odalar artık mağaza olarak kullanılıyor. Hanın doğusunda eskiden konaklamaya gelenlerin atlarını bağladıkları ahır ve depoların bulunduğu “Dış Kozahan” denilen ikinci bir avlulu bölüm yer alıyor. Kozahan, Uzun Çarşı'ya mavi çinilerle süslü bir taç kapı ile açılıyor. Bu süslü kapı da açık çarşı ve Kapalı Çarşı'ya açılıyor.
Yapıldığı dönemden itibaren önemli ticaret merkezi olan Kozahan, yakın döneme kadar koza pazarının kurulduğu ve kıyasıya pazarlıkların yaşandığı bir yer iken, günümüzde ipekçilikle uğraşan esnafın yoğun bulunduğu bir han olarak varlığını sürdürüyor.
Kozahan, çay ve kahvelerin tatlı sohbetlerle yudumlandığı önemli bir dinlenme ve turistik alışveriş mekanı olarak ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor.
“Kozahan yaz kış insanlarla dolup taşıyor”
Kozahan Yönetimi Başkanı Mustafa Güngör, AA muhabirine yaptığı açıklamada, eskiden toptancıların, günümüzde şimdilerde ise perakende ipekçilerin faaliyet gösterdiği Kozahan'ın Türkiye'nin en güzel çarşısı olduğunu söyledi.
Çarşıda 10 hanın bulunduğunu ancak Kozahan'ın konumunun özel olduğunu aktaran Güngör, “Daha zenginleştirilmiş, daha görkemli. Tam ticaret merkezi olarak yapılmış.” dedi.
Güngör, hanı ziyaret edip alışveriş yapan ziyaretçiler arasında İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth'in de bulunduğunu ifade ederek, şunları belirtti:
“Ecdadımız çok güzel mekanlar bırakmış. Devlet büyükleri, dışarıdan gelen herkes burayı bilerek geliyor. Kozahan'ın Türkiye'de bir tane olduğunu biliyorlar. İngiltere Kraliçesi geldi, misafir oldu, yemek yedi. Zaman zaman devlet büyükleri geliyor. Hanımıza dünyanın her yerinden turist geliyor. İpeğe ilgileri çok güzel. Merak ederek geliyorlar zaten. İpeğin satışını yaparken bir yandan da ziyaretçilere Kozahan'la ilgili bilgi de veriyoruz. Hanımız yaz kış insanlarla dolup taşıyor.”
Ziyaretçilerin handa hem alışveriş yaptığını hem de güzel atmosferde çay-kahve içtiğini anlatan Güngör, “Kaliteli turistler geliyor. Merak ederek görmek için geliyorlar. Ürünlerimiz de gayet kaliteli, güzel. Ecdadımızın bıraktığı bu güzelliklere sahip çıkıyoruz, koruyoruz, bakımını üstleniyoruz.” diye konuştu.