Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi, siyaset, kültür, sanat ve ekonomi gibi konularda, ülkenin tarihi hafızası niteliğindeki 90 milyonu aşkın belgeyi bünyesinde barındıran Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, gelecek çeyrek asrın yol haritasını 2019 yılında hazırlayacağı plana göre belirleyecek.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçişten sonra yeniden yapılanan Devlet Arşivleri Başkanlığı, bu yıl mevzuatın hazırlanması, araştırmaların kolaylaştırılması, bugüne kadar arşive alınmamış belgelerin temini, veri ve belgelerin korunmasının sürdürülebilirliğine ilişkin planlamaya ağırlık verecek.
Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanı Prof. Dr. Uğur Ünal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni hükümet sisteminde arşivcilik konusunun üzerinde titizlikle durulduğunu söyledi.
Kurumun yeniden yapılanmakta olduğunu belirten Ünal, şöyle konuştu:
“Personel eksiği giderildi, ihtiyaçlar belirlendi, ilk kitabı yayımlandı. Mevzuat çalışmaları devam ediyor. Tabii bu kolay bir iş değil. Şu anda kararnamesi çıkmış bir teşkilat var ama bunun yanı sıra artık arşiv hizmetleri yönetmeliğinin, araştırma usullerinin, dijitalleştirme esaslarının belirleneceği birtakım yönetmelikler çıkarılacak. Bunlara ilişkin çalışmalar yapılıyor.”
Ünal, kurumun dijitalleşme, tasnif ve araştırma hizmetleri gibi rutin faaliyetlerinin de devam ettiğine dikkati çekerek, “2019 yılı, Türkiye’nin belki de bundan sonra en azından 20-30 yıllık arşivciliğinin temel esaslarının ortaya konulacağı bir yıl olarak geçecek.” ifadelerini kullandı.
“45 ülkeyle anlaşmamız var”
Kurumun yurt dışı ilişkilerine dair de bilgi veren Ünal, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Şu anda 45 ülkeyle anlaşmamız var. Çalışmalarımızın çok verimli gittiği ülkeler var. Örneğin Balkanlar'da çok ciddi çalışmalar yürütüyoruz. Tarihi hafızamızın Türkiye'ye kazandırılması konusunda bu protokoller çok önemli imkanlar sağlıyor. Bunlar devam edecek. Türkiye'nin uluslararası ilişkileri her geçen gün büyüyor. En son Singapur Devlet Arşivleri Başkanlığı ile iş birliği protokolü imzalandı. Talepler daha çok bizden değil, yurt dışından geliyor. Diğer ülkeler bizim arşivlerimizin önemini, burada çalışmanın kendilerine sağlayacağı kazanımı biliyorlar. Bu açıdan Türkiye'ye yoğun talep var. Osmanlı, 40'tan fazla ülkenin sahasına tek başına hakim olan bir devlet. Hinterlandında bugün 40'tan fazla ülke var ve bu ülkeler İstanbul'da bulunan arşivlerimize gelip araştırma yapma talebinde bulunuyor.”
Türkiye'nin özellikle Makedonya, Arnavutluk ve Bosna Hersek gibi yakın coğrafyadaki ülkelerle çok verimli çalışmalar yürüttüğüne işaret eden Ünal, 1 milyona yakın Osmanlı evrakının görüntüsünün Türkiye'ye kazandırıldığını aktardı.
Ünal, kurum olarak araştırmacılara kolay araştırma imkanı sağladıklarına değinerek, şunları kaydetti:
“Bundan sonra daha pratik yöntemlerimiz de olacak. Artık vatandaşımız, öğrenciler, akademisyenler, kurumumuza geldiği an kolay şekilde araştırmaya başlayabilirler. Tarihi bir konuya ait vesikanın görüntüsünü alabilirler. Artık internet ortamında 43 milyon belgenin dijital görüntüsünü sunuyoruz. Yani evinizden, iş yerinizden, fakültenizden, nereden olursa olsun, bilgisayar ortamında bu belgelere erişim imkanına sahipsiniz.”