Aydın'ın Didim ilçesi açıklarında, 18. yüzyıla ait Rus savaş gemisi olduğu değerlendirilen batıktan çıkarılan 2,5 ton ağırlığındaki top ve mutfak malzemeleri Didim açıklarındaki R/V TÜBİTAK Marmara Araştırma Gemisi'nde tanıtıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kazılar Dairesi Başkanı Melik Ayaz, R/V TÜBİTAK Marmara Araştırma Gemisi'nde düzenlenen basın toplantısında yaptığı konuşmada, yerli teknoloji olarak son derece donanımlı olan bu gemide, bakanlığın ortak uzmanlık alanını kullanarak su altı çalışmaları yaptıklarını anlattı.
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Harun Özdaş'ın bilimsel başkanlığında gerçekleştirilen çalışmanın hiçbir yabancı unsur kullanılmadan, tamamen milli teknolojinin, milli geminin, uzmanların kullanımıyla gerçekleştirildiği bilgisini veren Ayaz, “Türkiye'de su altında 65 metre derinlikte yapılan ilk çalışmadır. Başarılı bir çalışmaya imza atıldı.” dedi.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü Müdürü Doktor Selma Ayaz da batık çalışmalarında yerli imkanlarla geliştirdikleri ekipmanların kullanıldığına dikkati çekerek, “Su altı insansız aracımızla belli derinliklere herhangi bir dalgıcın inmesine gerek kalmadan çalışmaları bu ekipmanımızla yapıyoruz. Ülkemizin zenginlikleri bitmiyor. Çok önemli tarihi eserler bulacağımıza inanıyorum.” diye konuştu.
DEÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Harun Özdaş ise suyun çok derin olmasından dolayı güçlü bir teknolojiye ihtiyaç duyduklarını, milli ve yerli konsepte sahip R/V TÜBİTAK Marmara Araştırma Gemisi'nde TÜBİTAK'ın teknolojik alt yapısı ile mevcut robotik sistemlerini kullandıklarını ifade etti.
Batığa ilk olarak robot sistemlerle daldıklarını aktaran Özdaş, “Sonra dalgıçlarla daha sonra da bu ikisini bir araya getirerek incelemelerde bulunduk. 65 metreden 10 günlük bir çalışma sonrasında çıkardık. 65 metrede yapılan ilk çalışma. Bu süreçte çok şey öğrendik. Hem robot teknolojisini bu alana uyguladık hem de dalgıçların ne gibi teknik eksikliklerinin olduğunu belirledik.” şeklinde konuştu.
Topun üzerinde Rus arması var
Gemide bulunanlara ilişkin de bilgi veren Özdaş, şu anda tanıtılan topun 2 metre 95 santimetre uzunluğunda, 2,5 ton ağırlığında olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Demir bir top, onun üzerinde bulunan Rus kraliyet ailesi arması, boynuzlarında bulunan Kiril alfabesi yazıtlarından bunun bir Rus topu olduğunu belirledik. Bu bizim için çok büyük bir heyecandı. Açıkçası böyle bir şey beklemiyorduk. Diğer bir top üzerinde yapılan çalışmada onun üzerinde de bir Rus arması tespit ettik. Şu anki bilgiler doğrultusunda bunun bir Rus savaş gemisine ait olduğunu belirledik. Robot sistemlerle yaptığımız çalışmada batığın bir büyük resmini gördük. Su altında yaklaşık bin 200 metrekarelik bir alana dağılmış batıkta 30 kadar top, gülle, mühimmat ile arma parçaları ve mutfak kaplarına rastlanmıştır.”
Özdaş, ahşap batık geminin suyla temas eden alt kısmının ise bakırla kaplandığını sözlerine ekledi.
Didim Kaymakamı Mehmet Türköz de ilçede böylesi önemli bir çalışmanın yapılmasından dolayı memnun olduklarını dile getirdi.
Toplantıya Aydın İl Kültür ve Turizm Müdürü Murat Yılmaz da katıldı.