2022 sayılı yasa kapsamından vatandaşlara üç çeşit aylık bağlanmaktadır. Bunlardan birincisi; yaşlı aylığı, ikincisi; engelli aylığı, üçüncüsü ise, engelli yakını aylığıdır. Bu aylıkların hepsinin şartlarını tek bir yazı konusu yapıp açıklamak zaman ve zemin açısından uygun düşmemektedir. Bu sebeple, biz bu çalışmamızda yalnızca engelli aylığı şartlarını açıklamaya çalışacağız.
Bilindiği üzere, 2022 sayılı yasa kapsamından bağlanan bütün aylıkların müracaatları, yani aylık bağlanma talepleri, her il ve ilçede kurulu bulunan ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı olan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) Vakıflarına yapılmaktadır.
2022 sayılı yasa kapsamandan bağlanan her bir aylığın miktarı farklıdır. Günümüz değerlerine göre, yaşlı aylığının aylık miktarı 145.81 TL, engelli yakını aylığının aylık miktarı 291.62 TL, engelli aylığının miktarı ise rapor oranına göre değişmektedir.
2022 sayılı yasa kapsamında engelli aylığı almak için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına talepte bulunan bir kişinin sağlık raporundaki özür oranı yüzde 40 ile yüzde 69 arasında ise, aylık 291.62 TL engelli aylığı bağlanmaktadır.
2022 sayılı yasa kapsamında engelli aylığı almak için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına talepte bulunan bir kişinin sağlık raporundaki özür oranı yüzde 70 ve üzeri ise, aylık 437.44 TL engelli aylığı bağlanmaktadır.
Görüldüğü üzere, her ikisin de ismi engelli aylığı olmasına rağmen rapordaki özür oranı farklılığından dolayı, 145.82 TL aylık farklılık bulunmaktadır.
2022 sayılı yasa kapsamından bağlanan engelli aylığı için durum üstte belirttiğimiz gibi olmasına rağmen, 2022 sayılı yasa kapsamından aylık alan çoğu kişi tarafından engelli aylığının miktarının tek olduğu ve değişmeyeceği düşüncesiyle, aylık artırımı için hiçbir şekilde Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvuruda bulunulmamaktadır.
Peki, bu durumla ilgili, yani, 2022 sayılı yasa kapsamından engelli aylığı alan bir kişi, aylık oranını nasıl arttırabilir? Şimdi uygulamadan birkaç örnek ve somut olayla bu konuyu izah etmeye çalışalım.
Şöyle ki; 2022 sayılı yasa kapsamından engelli aylığı almak için, özür oranını belirten sağlık raporunun aylık alan kişinin ikametinin olduğu yerdeki bir hastaneden alınma zorunluluğu yoktur. Şu da bilinmektedir ki, 2022 aylığını arttırmanın tek yolu, sağlık raporunu yüzde 70 ve üzeri yapmaktır. Bu durumda, bir çok vatandaş, bir sağlık kuruluşundan aldığı raporda özür oranı yüzde 70 ve üzeri olarak yazılmamışsa, bu oranı yüzde 70 ve üzeri yazdırana kadar, muhtelif sağlık kurum ve kuruluşlarına müracaat etmektedir.
Çünkü, üstte de belirttiğimiz gibi, Aile Bakanlığına bağlı Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından, hangi hastanede rapor alınması gerektiğine yönelik vatandaş zorunlu tutulmamaktadır. Bu durumda, vatandaş ta, rapordaki özür oranı yüzde 70 yazılana kadar üç, beş, yedi veya on hastaneyi gezmekte ve sağlık raporundaki özür oranı yüzde 70 ve üzeri yazarsa, bu sağlık raporunu Aile Bakanlığına bağlı Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına ibraz ederek aylık miktarın yükseltilmesini talep etmektedir.
AHMET ARICAN / YENİASYA
14.03.2015