Makedonya'nın başkenti Üsküp'teki Aziz Kiril ve Metodi Üniversitesinin makine mühendisliği bölümünden bir grup öğrenci, icat ettikleri hava temizleyici filtreli elektrikli bisikletle ülkedeki hava kalitesinin artırılmasına katkı sağlamayı hedefliyor.
Şehir Eko-Taşımacılığı (GET) olarak adlandırdıkları yenilikçi proje aracılığıyla ülke genelinde ekolojik kentsel ulaşım sistemi oluşturmayı amaçlayan grup, neredeyse her bisiklete yerleştirilebilecek hava temizleyici filtrelerle kilometre başına 9 metreküp havanın temizleneceğini ifade ediyor.
Yoğun hava kirliliğini gözlemledikleri 1,5 yıl önce böyle bir fikrin ortaya çıktığını anlatan öğrenciler, günlük hayatın önemli bir sorununu çözmeye katkıda bulunmak adına bir şeyler yapma arzusu duyduklarını söyledi.
Hocaları İle Mirçeski'den de büyük destek alan öğrenci grubu, makine mühendisliği bölümünün yanı sıra üniversitenin teknik kampüsündeki diğer bölümlerden de yardım alarak yola çıktı.
“Her bisiklete monte edilebilir”
Projede yer alan öğrencilerden Filip Poposki ile Marko Naseski, AA muhabirine proje hakkında bilgi verdi.
Poposki, tekerleklere yerleştirilen proaktif filtrelerle hava kirliliğinde en büyük sorun ve en çok zarar veren parçacıklardan olan partikül maddelerin (PM10) temizlenmesinin sağlandığını aktardı. Poposki, bisikletin bir hedeften diğerine hızlı şekilde ulaşmak ve aynı zamanda da hava kirliliğinin azaltılmasını sağlamak isteyenler için üretilmiş bir araç olduğunu söyledi.
Hava temizleyici bisikletin, klasik bisikletlere benzer hız değiştirme sistemine sahip olduğunu, ayrıca elektrikli kullanım modunda motorun beş seviyeli hıza kadar çıktığını anlatan Poposki, “Filtreler ek bir yük getirmiyor ve elektrik tüketmiyor. Her bisiklete monte edilebilir.” dedi.
Gidona yerleştirilen optimizasyon kutusu ile bisikleti kiralamak isteyenlerin kartlarını okumaya yarayan bir sistem de bulunduğunu söyleyen Poposki, ilerleyen dönemlerde cep telefonlarının da bu sisteme entegre edilebileceğini aktardı.
“Kullanımı arttıkça havanın temizlenmesi artar”
Naseski de bu bisikletin ilk prototip olduğunu belirterek, bunu daha da geliştirerek hem piyasaya hem de şehir ulaşım sistemi ile kişisel kullanıma sunmayı hedeflediklerini kaydetti.
Ulaştıkları aşamaya kadar çeşitli zorluk ve sorunlarla karşılaştıklarını anlatan Naseski, bisikletin birçok parçasını yurt dışından satın almak zorunda kaldıklarını dile getirdi.
Naseski, kiralanan bisikletin alındığı istasyondan 2 ila 4 kilometre uzaklıkta bırakılabileceğini belirterek, “Ne kadar çok kullanılırsa o kadar çok faydası olacağını düşünüyoruz. Daha yaygın kullanıldığında, araç kullanımı azalır ve böylece havanın temizlenmesi artar.” dedi.
Proje için destek bekliyorlar
GET Projesi ile öğrenciler, toplu taşıma araçlarının kullanımı gibi bir kullanım amaçlıyor. Bisiklet, belirli istasyonlardan kiralanarak toplu taşımada kullanılan kartlar aracılığıyla ödenebilecek. Elektrikli bisikletlerin şarj edilmeleri ise kiralandıkları istasyonlarda gerçekleşebilecek.
Projenin farklı şehirlerde hayata geçirilmesi noktasında ise belediyelerden destek bekleniyor.
Buna benzer başarılı projelerin daha önce Paris ve Madrid gibi Avrupa'nın önemli şehirlerinde uygulandığını hatırlatan öğrenciler, GET Projesi'ndeki hava temizleyici filtrelerin bu projeyi eşsiz kıldığını belirtiyor.
Çevre dostu bisikletin patentini almaya çalışan öğrenciler, projenin Devlet İnovasyon ve Teknolojik Gelişim Fonu'nun desteğiyle ülkenin orta kesimindeki Kavadar'dan bir şirket iş birliğinde gerçekleştiğini kaydetti.