4857 sayılı Kanunun 30. maddesinde öngörülen teşvikten yararlanabilmek için evvelce engelli sigortalı çalıştıran işverenlerden, çalışma gücünün en az % 40’ ından yoksun olduğu sağlık kurulu raporu ile belgelenen sigortalılara ilişkin 2008/77 sayılı Genelge ekinde yer alan belgenin Türkiye İş Kurumundan onaylatılarak işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine ibraz edilmesi istenilmekte idi.
Bu şekilde yapılan müracaatlar üzerine, ilgili sosyal güvenlik merkezince;
- Aynı il sınırları içinde elli veya daha fazla sigortalı çalıştıran işverenler için kontenjan dahilinde çalıştırdıkları engelli sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini14857 sayılı kanun numarasını, kontenjan fazlası çalıştırdıkları engelli sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini 54857 sayılı kanun numarasını seçerek,
- Engelli sigortalı çalıştırmakla yükümlü olmayan işverenler için engelli sigortalıların tamamına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini 54857 sayılı kanun numarasını seçerek,
düzenleyebilmeleri amacıyla sistem üzerinde işyeri bazlı bir tanımlama yapılmakta idi.
Bu şekilde yapılan tanımlamaların ardından, engelli çalıştıran işverenler;
a) 14857 sayılı kanun numarası ile bildirdikleri sigortalılardan dolayı engelli teşvikinden % 100 ölçüde,
b) 54857 sayılı Kanun numarası ile bildirdikleri sigortalılardan dolayı engelli teşvikinden % 50 ölçüde
Yararlanmakta idi.
4857 sayılı Kanunun 30. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “yüzde ellisi” ibaresi 6518 sayılı Kanunun 58. maddesi ile “tamamı” şeklinde değiştirilmesi ile birlikte, gerek aynı il sınırları içinde elli ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenlerden kontenjan dahilinde veya kontenjan fazlası engelli sigortalı çalıştıran işverenlerin, gerekse engelli çalıştırmakla yükümlü olmadıkları halde engelli çalıştıran işverenlerin, çalıştırdıkları her bir engelli sigortalının prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hissesinin tamamı, Hazinece karşılanmaya başlanılmıştır.
Dolayısıyla 4857 sayılı Kanunun 30. maddesinde yapılan değişikliğin ardından engelli teşvikinden yararlanılması sırasında kapsama giren sigortalıların tamamı 14857 sayılı kanun numarası seçilerek düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgeleri ile bildirilecektir.
Bu nedenle, çalıştırdıkları engelli sigortalıları daha önce 54857 sayılı kanun numarasını seçerek bildiren işverenler de dahil olmak üzere engelli sigortalı çalıştıran işverenlerin tamamı, engelli sigortalılarını 14857 sayılı kanun numarası seçerek düzenleyecekleri aylık prim ve hizmet belgeleri ile bildirerek, sözkonusu teşvikten % 100 ölçüde yararlanabileceklerdir.
Bu bağlamda, 4857 sayılı Kanunun 30. maddesinde yapılan değişiklik sonucunda engelli teşvikinden yararlanabilmek amacıyla 2008/77 sayılı Genelge ekinde yer alan belgenin Türkiye İş Kurumundan onaylatılarak işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine ibraz edilmesine gerek kalmadığı gibi bahse konu belgelerin her yılın Ocak ayında vizesinin yapılmasına da gerek kalmamıştır.
Sözkonusu teşvikten yararlanılabilmesi için kapsama giren sigortalıların e-Bildirge programlarında mevcut “Engelli Teşvik Yönetimi” programı vasıtasıyla sisteme kaydedilmesi, ardından sisteme kaydedilen sigortalıların 14857 sayılı kanun numarası seçilerek düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgeleri ile bildirilmesi ve tahakkuk eden primlerin sigortalı hissesi ile prime esas kazanç alt sınırını aşan kısma isabet eden işveren hissesi prim tutarının ödenmesi yeterli bulunmaktadır.
Sigortalıların “Engelli Teşvik Yönetimi” programı vasıtasıyla sisteme kaydedilmesi sırasında, TC kimlik numarası girilen sigortalının çalışma gücündeki kayıp oranının % 40’ın altında olup olmadığı Türkiye İş Kurumu veri tabanına bağlanarak sorgulanacaktır.
Bu sorgulama sırasında, çalışma gücündeki kayıp oranı;
- % 40 ve üzerinde olan sigortalıların tanımlanmasına izin verilecek,
-% 39 ve altında olan sigortalıların tanımlanmasına, dolayısıyla aylık prim ve hizmet belgelerinin 14857 sayılı kanun numarası seçilerek gönderilmesine de izin verilmeyecektir.
Eyüp Sabri Demirci
Sosyal Güvenlik Kurumu
İşverenler Prim Daire Başkanlığı Şube Müdürü
Kaynak: www.MuhasebeTR.com