Taban aylık
Devlet Memurları Kanunu, Yükseköğretim Personel Kanunu, Hakimler ve Savcılar Kanunu, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, Uzman Erbaş Kanunu ve Uzman Jandarma Kanunu hükümlerine göre aylık almakta olan kamu çalışanlarının ücretlerinin belirlenmesinde esas alınan unsurlardan olan taban aylığın miktarı, “taban aylık göstergesi”nin “taban aylık katsayısı” ile çarpımı suretiyle belirlenmektedir.
Aylık ücretleri farklı düzenlemelere göre belirlenen Devlet memurlarından bazılarının (ücret ve tazminat göstergesine göre ya da kadro karşılığı sözleşmeli olarak aylık alanlar gibi) ücretlerine Taban Aylığın herhangi etkisi bulunmamakla birlikte, bu personelin aylık ücretinden yapılan sosyal güvenlik kesintileri hesaplanırken, taban aylık miktarı da göz önünde bulundurulmaktadır.
Taban aylık göstergesi ve katsayısı nedir?
Taban aylık göstergesi, 375 sayılı KHK ile “1000” olarak belirlenmiş olup, bu rakamı üç katına kadar artırabilme yetkisi de Bakanlar Kuruluna verilmiştir.
Taban aylık katsayısı, memur maaş ödemelerine ilişkin katsayılarında yapılan değişikliklerle birlikte belirlenmektedir. Yıllık ya da yıl içerisinde dönemler itibariyle yapılan ve memur maaşlarına zam anlamına gelen katsayı artışları (aylık katsayısı, kıdem aylığı katsayısı, taban aylık katsayısı) genellikle aynı oranda ve birlikte değiştirilmektedir. Ancak, sadece taban aylık katsayısı yükseltilerek kamu çalışanlarının tamamının maaşında aynı miktarda (farklı oranlarda) artış yapılması yoluna da gidilebilmektedir.
Taban aylıktan yapılan kesintiler
375 sayılı KHK’da belirlenen Taban Aylık Göstergesi’nin (1000), yıllık ya da belli dönemler itibariyle belirlenen Taban Aylık Katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan Taban Aylık Miktarı üzerinden bazı kesintiler yapılmaktadır.
Brüt Taban Aylık miktarı üzerinden;
-Sosyal güvenlik kesintisi yapılır. (01.10.2008 öncesinde işe girmiş olanlardan %16, bu tarih ve sonrasında işe girmiş olanlardan %14 oranında)
-Gelir vergisi kesilmektedir. (Devlet memurlarının bulundukları gelir vergisi dilimine göre farklı oranlarda)
-Damga vergisi kesilir. (%0,759 oranında)
Taban aylıktan etkilenmeyen mali ve sosyal haklar
Devlet memurlarına mali ve sosyal haklar kapsamında yapılan ödemelerin genellikle taban aylıktaki artıştan etkilenmediği görülmektedir.
Taban aylık miktarındaki artış ne kadar olursa olsun, Devlet memurlarının yararlandığı; özel hizmet tazminatı, kıdem aylığı, makam tazminatı, temsil tazminatı, görev tazminatı, yan ödemeler, ek gösterge aylığı, gösterge aylığı, ek ödemeler, sabit döner sermaye ödemeleri, nöbet ve icap nöbeti ücreti, vekalet aylığı, aile yardımı ödeneği, doğum yardımı ödeneği, ölüm yardımı ödeneği, ödül ve yabancı dil tazminatı gibi ödemelerde herhangi bir artış meydana gelmemektedir.
Öte yandan, taban aylık artışı tüm memurlara aynı miktarda yansıdığından (üst kademede olan ve daha yüksek maaş alanlara, gelir vergisi oranlarındaki değişmeler nedeniyle, yıl içerisinde ortalama olarak daha az yansımakta), Devlet memurlarının tamamı maaş zamlarından aynı oranda yararlanamamaktadırlar.
Bu nedenle, sadece taban aylıkta artış yapmak suretiyle Devlet memurlarına zam yapılması yoluna gidilmesini, memurunyeri.com olarak kamu çalışanlarına genel manada olumu yansımayacağını değerlendirmekteyiz.
2014 ve 2015 yıllarında taban aylık
Devlet memurlarının 2014 yılı maaş zammı sadece taban aylık artışı şeklinde olması, 2015 yılı maaş zammının ise tüm katsayılarda 2 dönem halinde aynı oranda artış şeklinde gerçekleşmesi benimsenmiştir.
2014 yılı için aylık ve kıdem aylığı katsayılarında herhangi bir artış yapılmazken, sadece taban aylık katsayısı artırılmak suretiyle, Devlet memurlarının tamamının aylık ücretinde brüt 175 TL artış sağlanmıştır. Bu şekilde yapılan artış, farklı unvan ve derecelerdeki Devlet memurlarının aylık ücretlerine farklı oranlarda artış şeklinde yansımıştır.
2015 yılı için ise, bütün katsayıların ilk altı ay için %3 ve ikinci altı ay için %3 oranında artırılması kararlaştırılmıştır.
Memurunyeri.com