Çeşitli personel kanunlarına göre aylık alan kamu görevlilerinin maaşlarının önemli bir unsuru olan taban aylık, bazı düzenlemeler kapsamında aylık alanları ise sadece sosyal güvenlik primi (emekli keseneği) yönüyle etkilemektedir.
Ancak, kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarına ilişkin ödeme unsurlarının genellikle taban aylıktan etkilenmediğini ve taban aylık artışının sadece doğrudan aylık maaşı etkilediği söylenebilir.
Taban aylık
Devlet Memurları Kanunu, Yükseköğretim Personel Kanunu, Hakimler ve Savcılar Kanunu, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, Uzman Erbaş Kanunu ve Uzman Jandarma Kanunu hükümlerine göre aylık alan kamu görevlilerine, aylıklarıyla birlikte taban aylık ödemesi de yapılmaktadır.
Kamu görevlilerinin; unvanlarına, kadrolarına, derecelerine ve eğitim durumlarına göre değişmeyen Taban Aylık miktarı, 375 sayılı KHK’da “1000” olarak belirlemiş olan “taban aylık göstergesi”nin, ilgili dönemde geçerli olan “taban aylık katsayısı” ile çarpımıyla hesaplanmaktadır.
Öte yandan, farklı düzenlemelere göre (ücret ve tazminat göstergesine göre ya da kadro karşılığı sözleşme gibi) maaş alan kamu görevlilerinin brüt maaşlarını etkilemeyen bir unsur olan Taban Aylık, bu personelin brüt maaşından kesilecek sosyal güvenlik primi (emekli keseneği) miktarının belirlenmesinde kullanılmaktadır.
Taban aylığın Devlet memurunun maaşına etkisi
1- Aylıklarını 657 sayılı Kanuna göre alan memurlar: Taban aylık göstergesi ile taban aylık katsayısının çarpımı suretiyle brüt miktarı hesaplanan;
-Taban aylıktan, sosyal güvenlik kesintisi (01.10.2008 öncesinde işe girmiş olanlardan %16, bu tarih ve sonrasında işe girmiş olanlardan %14 oranında) yapılır.
-Taban aylıktan, yukarıdaki şekilde hesaplanan sosyal güvenlik kesintisi miktarı düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden gelir vergisi kesintisi (memurun bulunduğu gelir vergisi dilimine göre değişen oranda) yapılır.
-Taban aylıktan, damga vergisi kesintisi (%0,759 oranında) yapılır.
2017 yılının ilk altı aylık döneminde geçerli olan taban aylık katsayısı ve %15 gelir vergisi oranında, taban aylığın maaşa etkisi şöyle:
Unsurlar 1/10/2008 öncesi işe giren 1/10/2008 sonrası işe giren
Brüt Taban Aylık 1.503,60 TL 1.503,60 TL
Emekli/SGK kesintisi 240,58 TL 210,50 TL
Gelir Vergisi 189,45 TL 193,96 TL
Damga Vergisi 11,41 TL 11,41 TL
Net Taban Aylık 1.062,15 TL 1.087,72 TL
Bu haliyle taban aylık, memurun brüt ve net maaş miktarını etkilemiş olur.
2-Aylıklarını farklı düzenlemelere göre alan memurlar: Taban aylık göstergesi ile taban aylık katsayısının çarpımı suretiyle brüt miktarı hesaplanan;
-Taban aylık esas alınarak, sosyal güvenlik kesintisi (01.10.2008 öncesinde işe girmiş olanlardan %16, bu tarih ve sonrasında işe girmiş olanlardan %14 oranında) miktarı hesaplanır.
-Memurun maaşından kesilecek gelir vergisi matrahından, taban aylık esas alınarak yukarıdaki şekilde hesaplanan sosyal güvenlik kesintisi miktarı düşülür.
Kaynak: memurunyeri.com