Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 583), kamuoyuna şeffaflık sağlayacak önemli bir düzenleme olarak öne çıkıyor. Tebliğe göre, 5 milyon TL ve üzeri vergi borcu veya kesinleşmiş vergi cezası bulunan mükelleflerin isimleri, hem vergi dairelerinde hem de Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde kamuoyuna açıklanacak.
Kimler Listede Yer Alacak?
Yeni düzenleme, özellikle vergi şeffaflığı ve mükelleflerin kamuoyu nezdinde bilinçlendirilmesi amacıyla hazırlandı.
5.000.000 TL ve üzeri kesinleşmiş vergi ve ceza borcu olanlar listede yer alacak.
31 Aralık 2024 tarihine kadar vadesi geldiği halde 27 Kasım 2025 itibarıyla ödenmemiş borçlar dikkate alınacak.
Ayrıca 1 Haziran 2024 – 31 Mayıs 2025 tarihleri arasında kesinleşen tarhiyatlar da açıklama kapsamında olacak.
Bu sayede yüksek tutarlı vergi borçlarının kamuoyuna ilan edilmesi, vergi adaletinin sağlanması ve borçlarını ödemeyen mükellefler üzerinde caydırıcı bir etki yaratılması hedefleniyor.
Açıklama Takvimi ve Yöntemi
Tebliğ ile açıklama süreci iki aşamada yürütülecek:
1 – 15 Aralık 2025 tarihleri arasında Türkiye genelindeki vergi dairelerinde ilan panolarında açıklama yapılacak.
16 – 30 Aralık 2025 tarihleri arasında ise aynı listeler Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde yayımlanarak erişime açılacak.
Vergi daireleri hazırladıkları listeleri elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığı’na gönderecek. Tahsil kabiliyeti bulunmayan alacaklar, listelerde ayrıca belirtilerek kamuoyuna duyurulacak.
Kimler Açıklama Kapsamı Dışında?
Tebliğde önemli bir ayrıntı da kapsam dışında tutulan borçlara ilişkin.
5216, 5393, 6552, 6736, 7020, 7143, 7256, 7326 ve 7440 sayılı yeniden yapılandırma kanunları kapsamında taksitlendirilmiş borçlar açıklama dışında kalacak.
6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle mücbir sebep kapsamında olan mükelleflerin borçları da ilan edilmeyecek.
Bu düzenleme, özellikle yapılandırma sürecini devam ettiren veya doğal afetlerden etkilenen mükelleflerin mağduriyet yaşamamasını sağlamayı amaçlıyor.
Hukuki Dayanak ve Şeffaflık Vurgusu
Tebliğ, Vergi Usul Kanunu’nun 5. maddesine dayanıyor. Bu madde, vergi mahremiyetine istisna getirerek kamu yararı gerektiren durumlarda borçların açıklanmasına izin veriyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı bu yetkiyi kullanarak vergi gelirlerinin tahsilat oranını artırmayı ve kamuoyunda şeffaflık ilkesini güçlendirmeyi hedefliyor.
Belediyeler ve Kurumsal Etki
Tebliğde ayrıca, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşların 31/12/2004 öncesine ait borçlarının belirli şartlarda kapsam dışında tutulacağı belirtiliyor. Bu durum, belediye borçlarının yönetimi, takas ve mahsup işlemleri ile yerel yönetimlerin mali disiplin süreçleri açısından önemli bir düzenleme niteliğinde.
Sonuç ve Değerlendirme
Bu tebliğ ile birlikte devlet, büyük tutarlı kamu alacaklarının tahsilini hızlandırmayı ve mükellefler arasında vergiye uyumun artmasını sağlamayı amaçlıyor. Düzenlemenin hem mükellefler hem de kamu kurumları için caydırıcı ve teşvik edici bir rol oynaması bekleniyor.