Çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi alınmasını hedefleyen kanun teklifi ile vergi mevzuatının daha adil, etkin ve anlaşılır bir yapıya sahip olması, vergi tabanının genişletilmesi, vergiye gönüllü uyumun artırılması ve uyum maliyetinin azaltılması amaçlanıyor.
AK Parti milletvekillerince imzalanan ve TBMM Başkanlığına sunulan Dijital Hizmet Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi kapsamında yapılan düzenlemelerle uluslararası uygulamaları bulunan bazı vergiler ihdas ediliyor.
Bunlardan ilki dijital hizmet vergisi olacak. Buna göre, Türkiye'de dijital ortamda sunulan her türlü reklam hizmeti, oyun, müzik, video, uygulama içi satışlar gibi içerik satışları, sosyal medya sitelerinde verilen ücretli hizmetler, mal ve hizmet satışına aracılık hizmetleri üzerinden yüzde 7,5 oranında vergi alınması öngörülüyor. Verginin mükellefi ise bu hizmetleri sunanlar olacak.
Teklifin düzenleme getirdiği bir diğer alan da konaklama vergisi oldu.
Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart, misafirhane ve kamping gibi konaklama tesislerinde verilen hizmetlerden yüzde 2 oranında vergi alınması amacıyla konaklama vergisi ihdas ediliyor.
Verginin mükellefi, konaklama hizmetlerini sunanlar olacak.
Vergiye gönüllü uyumun artırılması ve kayıt dışılıkla mücadele kapsamında düzenlemeler de yapılıyor.
Bu kapsamda uyumlu mükelleflere sağlanan gelir ve kurumlar vergisi indiriminden daha fazla mükellefin yararlanmasının sağlanması, vergi cezalarında indirim müessesesinin etkinleştirilmesi, uzlaşılan vergi ve cezaların süresinde ödenmesi halinde ayrıca ceza indirimi sağlanması, yargılama aşamasında sulh imkanı sağlanması, izaha davet uygulamasının kapsamının genişletilmesi gibi vergilendirme sürecinin her aşamasında, mükellefin vergiye uyumunun teşvik edilmesini teminen düzenlemeler yapılıyor.
Ayrıca, kayıt dışılıkla mücadele edilecek. Sahte belge düzenlemesiyle mücadele kapsamında, yapılan analiz ve değerlendirme sonucuna göre mükellefiyetin sonlandırılmasına imkan getirilecek.
Yüksek gelir gruplarının daha fazla vergi ödemesi sağlanacakBeyannameli mükellefiyetin artırılmasına yönelik düzenlemeler de yapılıyor.
Bu kapsamda, 500 bin lira ve üzerinde tek işverenden elde edilen ücret gelirleri, spor hakemleri ve sporcuların 500 bin lira ve üzerindeki ücretleri yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilecek.
Yine, 500 bin lira ve üzerinde istisna kapsamındaki serbest meslek kazancı elde eden gerçek kişiler de beyanname verecek.
Yüksek gelir gruplarının daha fazla vergi ödemesini sağlayacak düzenlemeler de teklifte yer alacak.
Bu çerçevede gelir vergisi tarifesine yeni bir dilim eklenerek, 500 bin lira üzerinde gelir elde edenlerden yüzde 40 oranında vergi alınması öngörülüyor.
Gelir vergisi tarifesinin mevcut ilk dört dilimi korunacak ve 500 bin liraya kadar gelir elde eden grupların vergi yüklerinde herhangi bir değişiklik yapılmayacak.
Değerli konut vergisiDeğeri yüksek olan konutlardan değerli konut vergisi alınması yönünde düzenleme de teklifte yer alıyor.
Verginin konusuna değeri 5 milyon lirayı aşan meskenler giriyor. Değeri 5-7,5 milyon Türk lirası arasında olan konutlar binde 3 oranında, 7,5-10 milyon Türk lirası arasında olan konutlar binde 6 oranında, 10 milyon Türk lirası ve üzerinde olan konutlar ise binde 10 oranında vergilendirilecek.
Uygulama 2020 yılının Şubat ayında verilecek beyanlarla başlayacak ve vergi şubat ile ağustos aylarında iki eşit taksitle ödenecek.
İstisnaların azaltılması ve vergilendirme kapasitesinin artırılmasına yönelik düzenlemeler de içeren kanun teklifi, spor hakemlerinin ücretleri istisna kapsamından çıkarılarak vergilendirilecek.
Serbest meslek kazanç istisnası kapsamında bulunan kazançların 500 bin lirayı aşması halinde, beyan edilmesi gerekecek.
Lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligde faaliyette bulunan sporcu ücretlerinden yapılacak tevkifat oranı yüzde 15'ten yüzde 20'ye çıkarılıyor. Bu gelirlerin 500 bin lirayı aşması halinde, beyan edilmesi sağlanacak.
Ticari kazanç ve serbest meslek kazancının tespitinde, binek otomobillerle ilgili olarak gider kısıtlamaları da getiriliyor. Ayrıca, uygulamada yaşanan bazı tereddütlü konular çözülüyor ve yetki düzenlemelerine yönelik düzenlemeler yapılıyor.
Çalışanlara, bir günlük ulaşım bedeli 10 lirayı aşmayacak şekilde, kart ve bilet temini suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden istisna edilecek.
Gayrimenkul devirlerinde, tapu harcının gerçek bedel üzerinden ödenmesini sağlayacak düzenlemeler de teklifte yer alıyor.
Ali Kemal Akan