EŞBER AYAYDIN - Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından sürdürülen yerli tohum üretme çalışmaları kapsamında ıslah edilen kekik, tıbbi adaçayı, Anadolu adaçayı, oğulotu, dağ çayı, şevketibostan ve ekinezya türlerinde 7 yeni tıbbi ve aromatik bitki tescillenerek üreticilerin kullanımına sunuldu.
Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Şube Şefi Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. Ünal Karık, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1963 yılında kurulan enstitüde tohum ıslah çalışmalarına başlandığını söyledi.
Tıbbi bitkilerde kültüre alma ve çeşit geliştirme çalışmalarının 1990'lı yıllarda başladığını ifade eden Karık, bu çalışmaların devam ettiğini söyledi.
Türkiye florasında doğadan toplanan türlerin neslini gelecek kuşaklara aktarmak için proje yürüttüklerini anlatan Karık, bu kapsamda ıslah çalışmaları yürüterek tescil edilen çeşitlerin üreticilerle buluşmasını sağladıklarını anlattı.
Yeni 7 bitki türü tescil edildi
Karık, farklı türlerin geliştirilmesi için de başlatılan projelerin devam ettiğini dile getirerek, şöyle konuştu:
“7 bitki türünde ıslah çalışması tamamlanarak Tarım ve Orman Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü tarafından tescil altına alındı. Bu türler Anadolu adaçayı, tıbbi adaçayı, dağ çayı, ekinezya, oğulotu, kekik ve şevketibostan. Bu türler içerisinde özellikle Anadolu adaçayı, tıbbi adaçayı ve dağ çayı bitkisel olarak kullanıma uygun olan türlerimiz. Ekinezya hem bitkisel çay olarak hem de bitkisel ilaç sanayinde çok kullanılan bir bitki. Oğulotu yine bitkisel çay sanayinde ve uçucu yağ sanayinde parfümeri bitkisi olma noktasında önemli.”
Tescil edilen ürünler içerisinde Türkiye'nin ihraç ettiği en önemli baharatlar arasında yer alan kekikin de bulunduğunu anlatan Karık, ülkede tarımı yapılan kekiklerin yüzde 90'ını İzmir kekiğinin oluşturduğunu ifade etti.
Ünal Karık, ağırlıklı olarak İzmir'de üretimi yapılan şevketibostan bitkisinin de tescilinin gerçekleştiğini belirterek, “Şevketibostan, ülkemizde ilk kez enstitümüzde kültürü alınan bir bitki ve biz de bunu tescil ettirdik. Türkiye'de ilk defa tescil edilmesinin yanı sıra üreticilere tohumunun tedarik edildiği tek yer bizim enstitümüz. Şevketibostan bitkisi bölgemizde sebze olarak sevilerek tüketilen bir bitki olmasının yanında aynı zamanda bitkisel ilaç ham maddesi olması nedeniyle önemli bir bitkidir.” ifadelerini kullandı.
Deneme üretimleri başarılı
Tescillenen ürünlerin pilot bölgelerdeki denemelerinde başarılı sonuçlar aldıklarını aktaran Karık, alternatif ürün arayan çiftçilerin de bu türleri benimsediğini bildirdi.
Karık, Anadolu adaçayının erkenci bir bitki olduğunu kuru alanlarda, tıbbi adaçayı ve kekikin orta erkenci bir bitki olması nedeniyle Ege ve iç bölgelerde sulu-kuru alanlarda tarımının yapılabileceğini söyledi.
Dağ çayı, şevketibostan ve ekinezyanın erkenci bitki olduğunu Ege Bölgesi ve iç bölgelerdeki sulu alanlarda üretiminin gerçekleştirilebileceğini anlatan Karık, oğulotunun ise orta erkenci bir tür olması sebebiyle Ege Bölgesi ile iç bölgelerdeki sulu alanlarda ekilmesinin uygun olduğunu kaydetti.
Karık, Türkiye'de henüz üretimi yapılmayan dağ çayının ise ilk kez tescillendiğine dikkati çekerek, “Denizli bölgesinde pilot üretimine başladık. Hem sanayiciye hem de üreticiye tanıttık. Bundan sonraki aşamada tüketici ve sanayicinin taleplerine göre bitkinin üretim alanlarının genişlemesi olacak.” dedi.