İl Özel İdarelerine Rehabilitasyon Sorumluluğu
Kanunla birlikte 3213 sayılı Maden Kanunu'nda yapılan değişiklikler kapsamında;
1. Rehabilitasyon bedelleri ve hesaplarının yönetimi, I. Grup (a) bendi madenler için il özel idareleri veya yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına bırakıldı.
2. Rehabilitasyon bedellerinin takibi, vadeli hesaplarda nemalandırılması, yalnızca bu amaçla kullanılması ve ruhsat iptali sonrası tahsil süreci bu idarelerin sorumluluğuna girdi.
3. Bu durum, özellikle mali izleme, denetim, mevzuata uygun ödeme ve teminat takibi gibi konularda il özel idarelerinin kurumsal kapasitesini güçlendirmesini zorunlu kılıyor.
Belediyeler İçin Yetki Daralması ve Uygulayıcı Rol
Yeni düzenlemeler, belediyeleri özellikle imar, ruhsat ve çevre planlaması bakımından doğrudan etkiliyor:
1. Yetki Daralması
a) Yenilenebilir enerji yatırımlarında imar planı onayı, yapı ruhsatı, işyeri açma ruhsatı ve kullanım izin belgeleri, artık Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından düzenlenebilecek.
b) Bu yetki devri, belediyelerin planlama yetkilerinde zayıflamaya ve gelir kaybına yol açabilecek.
2. Uygulama Sorumluluğu Devam Ediyor
a) Her ne kadar planlama ve ruhsat süreçleri merkezi idareye devredilse de, yıkım işlemleri gibi idari yaptırımların uygulanması hâlâ belediyelerin görev alanında.
b) Bu çifte yapı, yerel yönetimlerin denetim ve uygulama sorumluluklarını sürdürdüğü, ancak karar alma sürecine tam olarak dahil olamadığı karmaşık bir yapıya işaret ediyor.
Zeytinlik ve Kamulaştırma Süreçlerinde Belediyelere Yeni Yükler
Zeytinlik alanlarda yürütülecek madencilik faaliyetleri nedeniyle taşınması gereken ağaçların yeni alanlara dikilmesi ve çevre düzenlemeleri konusunda belediyelerin altyapı, planlama ve uygulama desteği sunması gerekecek.
Ayrıca, yeni zeytinlik sahalarının oluşturulması sürecinde çevresel uyum ve alan tahsisi planlamasında yerel yönetimlerin teknik katkısı öne çıkacak.
Acele Kamulaştırma Belediye Sınırlarını Etkileyebilir
Yenilenebilir enerji projeleri kapsamında, belediye sınırları içindeki özel mülkiyetlere yönelik acele kamulaştırma kararları artık daha kolay alınabilecek.
Bu durum, belediyelerin yerel plan bütünlüğünü koruma yetkisini zayıflatabilir ve kamulaştırma sonrası altyapı talepleri belediyelere yönlendirilebilir.
“Uygunluk Belgesi” ile Ruhsat Yetkisinin Devri
Bakanlık tarafından verilecek “Üretim Tesisi Uygunluk Belgesi”, ruhsat ve kullanım izin belgelerinin yerine geçecek.
Bu, belediyelerin ruhsat gelirlerinden mahrum kalmasına, ayrıca inşaat ve kullanım süreçlerinin yerel denetiminden uzaklaşmasına neden olabilir.
Sonuç: Yerel Yönetimler Yeni Düzene Hazırlıklı Olmalı
7554 sayılı Kanun, yerel yönetimlerin özellikle enerji ve madencilik yatırımlarına ilişkin rolünü yeniden tanımlayan ve birçok yetkiyi merkezi idareye devreden bir yapıya sahiptir. Bu kapsamda:
1. Belediyelerin ve özel idarelerin mevzuat değişikliklerini yakından izlemesi,
2. Kurum içi eğitim ve teknik kapasite artırımı yapması,
3. Bakanlıklarla etkin koordinasyon mekanizmaları kurması gerekmektedir.
Aksi halde, yerel düzeyde planlama, denetim ve uygulama uyumsuzlukları doğabilir; bu da kamu zararına ve yönetsel karmaşaya yol açabilir.
Düzenleme ile yürürlüğe giren diğer uygulamaları detaylı incelemek için tıklayınız.