ARAÇ DEĞER KAYIPLARININ TAZMİNİ

Vitalis Avukatlık & Danışmanlık

GİRİŞ

Motorlu taşıtlar insanlar için büyük ekonomik değer taşımaktadır. Araçlar trafikte bulunduğu süre boyunca kazaya karışabilir ve araçlarda zarar meydana gelebilir. Bu durum araçların TRAMER kayıtlarında hasar kaydı oluşturmaktadır. Böyle bir durumda tarafların bir araya gelerek bir kaza tutanağı tutması halinde kusuru bulunan aracın sigortası, diğer aracın hasarını gidermektedir. Bu durumda zararımız yalnızca aracın onarım gideri olabileceği gibi gerekli koşullara istinaden belirli durumlarda zararımız onarım giderinin yanında aracımızın piyasa değerinde düşüş olarak karşımıza çıkabilir.

Zira piyasa koşullarında hasar geçmişi olan bir aracın, hasar geçmişi olmayan bir araca göre değeri düşmektedir. Bu düşüş araç değer kaybı olarak nitelendirilmektedir. Araç değer kaybı da aracın hasar bedeli gibi talep edilebilir bir zarar kalemidir. Bu zarar kaleminin talep edilebileceği Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 2009/9892 E 2010/3124 K sayılı kararında da ifade edilmiştir. Bu kararda "… araçta meydana gelen değer kaybı gerçek zarar kalemleri arasında bulunmaktadır. Bu durumda mahkemece, davacı aracındaki değer kaybından davalı sigorta şirketinin de limiti dahilinde sorumlu olacağı gözetilerek ..." denilerek, sigorta şirketlerini sorumlulukları dahilinde araç değer kaybı kalemini ödemekle yükümlü tutmuşlardır.

Bu çerçevede, aracınızda kaza sebebi ile meydana gelmiş maddi hasar söz konusu olduğunda, motorlu kara taşıt araçları için trafiğe çıkmadan önce yaptırılan zorunlu mali sorumluluk sigortası (trafik sigortası) kapsamında kazaya sebebiyet veren kusurlu araç sahipleri ile o araca ilişkin sigorta poliçesini tanzim eden sigorta şirketleri müteselsil sorumlu olmaktadırlar. Yani, kusurlu aracın sigorta şirketi yalnızca aracınızda meydana gelen hasarın onarımından sorumlu değil, aynı zamanda oluşan araç değer kaybının poliçe teminat bedelleri kapsamında ödenmesinden de sorumludur.

ARAÇ DEĞER KAYBININ KANUNİ DAYANAKLARI

Trafik kazaları sonucu araçların hasar görmesi, kanunumuza göre haksız fiil teşkil etmektedir. Borçlar Kanunu’nda haksız fiile ilişkin hükümler düzenlenmiştir. Bu hükümler çerçevesinde tazminat talep edilebilmesi mümkün olmaktadır.

Borçlar Kanunu’nun 49. Maddesi haksız fiillerden doğan borç ilişkilerinde sorumluluktan bahsederken 51. Maddesi de tazminata ilişkin hükmü belirtmektedir.

İlgili maddeye göre;

“MADDE 49- Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.”

“MADDE 51- Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler.”

Gerçekleşen maddi hasarlı trafik kazası sonucu, araç değer kaybı talebinde bulunabilmek için, öncelikle aracın değer kaybına uğradığına ilişkin eksper raporu düzenlenmelidir.

Değer kaybına ilişkin eksper raporunu düzenlendikten sonra diğer aracın sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunulmasıgerekir. Araç değer kaybı tutarını talep edildiği gün itibari ile sigorta şirketi 15 gün içerisinde ödeme yapmakla yükümlüdür. Ödemeyi yapmadığı ve talebi kısmen ya da tamamen olumsuz sonuçlandırdığı durumlarda talep tarihinden itibaren 15 gün sonra Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru hakkı doğmaktadır.

Araç değer kaybı hesaplanacak aracın;

- Hasar geçmişi ve niteliği

- Kilometresi

- Marka ve model bilgisi, aracın donanımı,

- Aracın yaşı/Üretim yılı

- Kaza öncesi nakit değeri

- Trafiğe çıkış tarihi    

- Onarım yeri,

- Hasarlanma şekli,

- Plastik parça istisnaları vb.  pek çok faktör dikkate alınarak hesaplama yapılmaktadır.

- Bu hesaplamalar sonucunda aracın değer kaybı bedeli ortaya çıkmaktadır.

ARAÇ DEĞER KAYBI BEDELİ TALEP EDİLEBİLMESİNİN KOŞULLARI

- Son iki yıl içerisinde maddi hasarlı bir trafik kazası gerçekleşmiş olmalı,

­- Bu trafik kazasında %100 kusurlu olmamalı,

- Trafik kazasın sonrası gerekli tutanaklar tutulmuş olmalı,

- Aracın hasarı giderilmiş olmalı,

- Araç kaza nedeni ile değer kaybetmiş olmalı,

- Sigorta firmasına usulüne uygun olarak başvuruda bulunulmuş olmalı,

- Sigorta şirketi araç değer kaybı bedelini ödememiş olmalı.

ARAÇ DEĞER KAYBI DAVALARINDA ZAMANAŞIMI

Araç değer kaybı tazminatı taleplerinde zamanaşımı süresi 2 yıldır. 2 yıl içinde aracınızla yapmış olduğunuz kazalara ilişkin meydana gelen değer kaybı zararınızı talep edebilirsiniz.

Sonuç̧ olarak, değer tespit ve tazminat davası açılabilmesi ya da sigorta tahkim komisyonuna başvuruda bulunulabilmesi için karşı tarafın kazada kusurlu olması ve onarım yapılan kısımların kaza öncesi sağlam ve orijinal olması gerekmektedir. Çünkü araç daha önce bir onarım gördüyse bu durum aracın daha önce de kaza geçirdiğini gösterir. Bu sebeple araç̧ daha önce değer kaybı yaşamıştır ve bu durumda ikinci bir değer kaybından söz edilemez. Bunun yanında farlar, silecekler, camlar, stoplar, tamponlar ve jantlar vb. gibi onarım gerektirmeyen değişim isteyen parçalar için değer kaybı uygulanmamaktadır.

• Türk Borçlar Kanunu