Belediye Mevzuatının Adresi!
Belediye Mevzuatının Adresi!
Belediyelerde Faaliyet Raporu Hazırlama Süreci ve Uyulması Gereken Kurallar
Tuğçe Karaca
Müfettiş
(Beylikdüzü Belediyesi)
1. Giriş
Kamu kurumlarında mali yönetim ve denetim çalışmalarının artması 2000’li yıllarda hız kazanmıştır. Bu gelişmeler kamu yönetiminin geleneksel yönetim anlayışından koparak yeni kamu yönetimi anlayışına paralel bir çizgide yol alması sonucunu doğurmuştur. Özellikle 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile literatüre giren performans esaslı bütçeleme ve beraberinde gelişen, farklı bir bakış açısı kazandıran performans denetimi kavramının Sayıştay denetimi kapsamına alınması ile kamu kesiminin vatandaş odaklı hizmet sunumu ve kamu kaynağının etkin kullanımı kavramlarına daha aşına hale gelmiştir. Bu kapsamda, performans esaslı bütçeleme ile kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaç ve hedefleri ile göstergelerini hazırlayacakları stratejik planlarında sunmaları ardından yıllık olarak performans programlarını hazırlamaları ve bütçelerini stratejik plan ve performans programlarına uygun şekilde düzenlemeleri gerekmekte olup, kamu idareleri yıllık bütçe uygulama sonuçlarını performans programında yer alan hedef ve göstergelerle ilişkilendirerek faaliyet raporları ile kamuoyuna paylaşmalıdır (Eroğlu, 2019, s. 548). Stratejik plan, performans programı ve faaliyet raporu performans esaslı bütçelemenin mihenk taşı olarak ifade edilebilir. Kamu kurumlarının faaliyet raporu hazırlama amacı, mali saydamlık ile kamu kaynağının elde edilmesi ile tasarrufunda hesap verilebilirlik ilkelerinin uygulanması ve bu hususların denetimin sağlanmasıdır (Köse, 2015, s. 52). Kamunun sahip olduğu kaynakların etkili ve verimli yönetilebilmesi adına kayda değer önemi olan faaliyet raporları, kamu idarelerinin bir kısmı tarafından anlaşılmamakta olup dolayısıyla mevzuata uygun şekilde düzenlenememekte ve hatta hiç hazırlanmamaktadır. Bu idarelerin büyük bir kısmını belediyeler oluşturmaktadır. Faaliyet raporunun hazırlanması ile ilgili yaşanılan bu sorunlar mevzuata hâkim olunamamakla birlikte faaliyet raporunun amacının idareler nezdinde yeteri kadar anlaşılamaması olarak değerlendirilmektedir.
2. Kamu İdarelerince Hazırlanan Faaliyet Raporu Kavramı
Kamu kaynağının etkin kullanımı ve kamuda hesap verme sorumluluğunun enstrümanı olan performans esaslı bütçelemenin mihenk taşlarından biri olan faaliyet raporu, performans esaslı bütçeleme sürecinin tamamlayıcı unsuru olan performans denetimi açısından da önemli bir kaynaktır. Performans denetimi; “kaynakların verimlilik, etkinlik ve tutumluluk ilkeleri açısından yönetilip yönetilmediğini ve mali sorumluluğun gereklerinin makul ölçüde karşılanıp karşılanmadığını görmek için bir kurumun faaliyetlerinin değerlendirilmesi” şeklinde ifade edilebilir (Candan, 2007, s. 47).
Faaliyet raporu özü itibariyle sonuç odaklıdır. Kamu idaresi faaliyet raporları ile mali yıl içerisinde kendisine belirlediği programı ne oranda yerine getirdiğini ortaya koymaktadır. Bu bakımdan faaliyet raporları hem performans esaslı bütçelemenin hem de performans denetiminin önemli bir kaynağıdır. Kamu kurumlarınca hazırlanan faaliyet raporları, idarelerin geçtiğimiz dönemdeki hizmetlerinin veya uğraşlarının sonuçlarına odaklanarak, bahse konu uğraşların ayrıntılı açıklamalar ve bilgilerle donatılarak raporlanmasıdır (Şahin, Söylemez, Tekin, & Taşpınar, 2016, s. 1352). Bir diğer deyişle faaliyet raporları; kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli hedeflerini, yıllık olarak faaliyetlerinin gerçekleşme oranlarını, kamu kurumunun politikaları ile misyon ve vizyonunu ortaya koyan gelecek dönemde yapılacak hizmetlere yol gösterebilecek çalışmaların ürünüdür. İlgili hesap dönemine ilişkin verileri, idarenin hedef ve politikaları ile bu hedeflerin ne şekilde yerine getirilebileceğini gösteren faaliyet raporu mutlak suretle kurumun kültürüne ve meri mevzuata uygun şekilde hazırlanmalıdır (Gözlükaya, 2020, s. 54). Kamu kurumları için önem taşıyan faaliyet raporları özel kuruluşlarda da düzenlenmekte olup kurumun mevcut paydaşlarına ve dış çevresine doğru anlaşılabilir ve şeffaf bilgi temininin sağlanması adına bağımsız denetim sisteminin de temel konularından birisi şeklinde değerlendirilebilmektedir. Faaliyet raporları, idarenin ilgili mali yılda sorumlu olduğu organlara ve kamuoyuna bilgi vermesinin aracı olarak, idarenin faaliyet planlarını yerine getirmesi noktasında baskı oluşturulması ile bu bağlamda yapılan hizmetlerin kamuoyuna gösterilmesi ve kamuoyu desteği kazanılması açısından etkili bir yöntem olduğu düşünülmektedir (Zeren, 2011, s. 113).
3. Belediyelerde Faaliyet Raporu Hazırlama Sürecinde Düşülen Hatalar
Kamu yönetimi, merkezi yönetim ile yerinden yönetim şeklinde örgütlenmekte olup yerinden yönetim örgütlerinin bir parçası olan belediyelerde faaliyet raporu hazırlanması ve kamuoyu ile paylaşımı noktasında kimi zaman çeşitli sorunlar yaşanıldığı düşünülmektedir. Bu kapsamda Sayıştay tarafından düzenlenen 2019 Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu’na istinaden ( T.C. Sayıştay Başkanlığı, 2020, s. 1-17); Sayıştay tarafından değerlendirmeye tabi tutulan belediyelerden 23 belediyenin faaliyet raporu yayımlamadığı, 63 belediyenin ise mevzuatın uygun gördüğü zaman diliminde faaliyet raporlarını düzenlemediği incelenmiştir. İlgili rapordaki diğer veriler ise 40 belediye tarafından faaliyet raporlarında yer alması gereken başlıkların bir kısmına yer vermediği, 22 belediyenin kaynak kullanımına ilişkin bilgileri düzenlemediği, 84 belediyenin mali tabloları ile mali tablolarının yer vermediği ve 89 belediyenin de birlik ve kuruluşlara yapılan yardımlarla ilgili bilgileri faaliyet raporlarına almadığı şeklinde ifade edilmiştir. ( T.C. Sayıştay Başkanlığı, 2020, s. 1-17) Raporda bütçe gerçekleşme oranları, 97 belediyenin hedef sapmalarını yeteri düzeyde açıklayamadığı, 5 belediyenin ise gerçekleşme oranlarının gerçeği yansıtmadığı, 28 belediyenin performans göstergelerine ilişkin gerçekleşmeleri raporlamadığı, 36 belediyenin faaliyet raporlarındaki bilgilerinin ölçülebilir nitelikte olmadığı şeklinde değerlendirilmiştir ( T.C. Sayıştay Başkanlığı, 2020, s. 1-17). Bu kapsamda belediyelerin faaliyet raporlarının hazırlanması ve sunulması aşamalarında; öncelikle meri mevzuata uygun işlem tesis etmekte zorlandıkları, kanuni sürelere uyum gösteremedikleri, raporlarda yer alan bilgileri yeteri kadar güvenilir oluşturamadıkları, mevzuatta gösterilen başlıklara raporlarında yer vermedikleri, stratejik plan, performans programı, bütçe ve faaliyet raporları arasındaki uyumu yeteri kadar anlayamadıkları, faaliyet raporlarını bilimsel ve teknik yöntemler yerine farazi kayıtlarla oluşturdukları anlaşılmaktadır. Mali saydamlık ilkesi gereği, kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında kamuoyunun zamanında bilgilendirilmesi ve idarelerce düzenlenen raporların açık, anlaşılabilir ve herkes tarafından ulaşılabilir olması gerekmektedir. Belediyelerce bu husus yeteri kadar anlaşılamadığından, faaliyet raporlarının hazırlanması ve yayımlanması konusunda ilgili rapor da ayrıca değerlendirildiğinde kamu idareleri kapsamında en çok sıkıntı yaşayan örgütlerden birinin belediyeler olduğu düşünülmektedir.
4. Belediyelerin Hazırlayacakları Faaliyet Raporları Hakkında Mevzuat Tahlili
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Faaliyet Raporları” başlıklı 41 inci maddesinde (Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu, 2003, s. 41); Faaliyet raporlarının kamu örgütlerinde, üst yönetim ile harcama birimlerinde kendisine ödenek tahsisi yapılan harcama yetkilisi tarafından hazırlandığı, İdare faaliyet raporlarının hazırlanmasında, uyulacak süreler ile şekil unsurları Sayıştay görüşü alınarak Cumhurbaşkanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlendiği, harcama yetkililerinin birim faaliyet raporlarını hazırlayarak üst yöneticiye sunduğu, üst yöneticinin ise birim faaliyet raporlarını esas alarak, idare faaliyet raporunu düzenlediği, üst yönetici tarafından hazırlanan idare faaliyet raporunun ise kanuni muayedelere uygun zamanda kamuoyu ile paylaşıldığı hüküm altına alınmıştır. Yine aynı kanunun ilgili maddesinde, mahalli idareler dışında kalan kamu örgütlerince, hazırlanan idare faaliyet raporlarının birer örneğini Sayıştay ve Cumhurbaşkanlığına gönderildiği, mahalli idarelerde ise üst yönetici tarafından hazırlanan idare faaliyet raporlarının birer örneğinin Sayıştay ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderildiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, kendisine gönderilen raporlar dikkate alınarak kendi değerlendirmelerini de eklemek suretiyle mahalli idareler genel faaliyet raporunun hazırlandığı ve bu raporun kamuoyuna açıklandığı ardından kamuoyuna açıklanan mahalli idareler genel faaliyet raporunun bir örneğinin Sayıştay ile Cumhurbaşkanlığına gönderildiği hüküm altına alınmıştır (Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu, 2003, s. 41). Sayıştay mahalli idareler genel faaliyet raporu ile genel faaliyet raporlarına kendi görüşlerini ve değerlendirmelerini ekleyerek kanuni sürelerde TBMM’ye sunmakta olup TBMM’de gelen raporlar değerlendirilerek kamu kaynağının idarelerce ne şekilde kullandığı görüşülmektedir. Bu görüşmelerde idarelerin hesap verilebilirliği somutlaşmaktadır (Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu, 2003, s. 41).
Faaliyet raporları, kamuoyunun ve ilgililerin, kamu örgütlerinde yapılan faaliyetleri denetleme aracı olarak ifade edilebileceği gibi idarenin ellinde bulunan kamu kaynağının tasarrufunda nasıl bir anlayışla hareket ettiğini kamuoyuna gösteren kıymetli bir veri paylaşımıdır. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanun’u, kapsamında “kamu idareleri, stratejik planlarında yer alan orta ve uzun vadeli amaç ve hedeflerine, temel ilke ve politikalarına uygun olarak bir mali yılda gerçekleştirecekleri faaliyetleri, performans hedeflerini, kaynak ihtiyacını ve performans göstergelerini performans programında belirledikten sonra, bütçe ile harcama birimlerine kaynak tahsisi yapacak ve temel performans göstergelerini belirleyecektir” (Taner, 2011, s. 83).
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “faaliyet raporu” başlıklı 56 ıncı maddesinde (Belediye Kanunu, 2005, s. 56); faaliyet raporlarının belediyelerde, belediye başkanınca stratejik plan ve performans programında ifade bulan faaliyetleri, performans göstergeleri ile ölçütlerine göre belirlenen hedefleri ve bu hedeflerin gerçekleşme durumlarını, gerçekleşme durumlarında varsa sapmalar bu sapmaların nedenlerini ve belediyenin borçlarını içerecek şekilde hazırlanmaktadır. Aynı Kanunun ilgili maddesinde; idare faaliyet raporunda belediyenin sermayesine ortak olduğu veya tamamına sahip olduğu şirketleri ile bağlı kuruluşları hakkında bilgilerin de değerlendirildiği, Belediye Başkanı tarafından nisan ayı meclis toplantısında, belediye meclisine sunulduğu, ayrıca hazırlanan raporun bir nüshasının da Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderildiği ve bahse konu raporun kamuoyu bilgisine sunulduğu hükme bağlanmıştır (Belediye Kanunu, 2005, s. 56). Aynı Kanunun 19 uncu maddesinde (Belediye Kanunu, 2005, s. 19); Belediye Başkanı tarafından Nisan ayı meclisine sunulan faaliyet raporunun görüşüleceği meclis toplantısına meclis başkanının aksine meclis başkan vekilinin başkanlığında yapılacağı düzenlenmiştir. Bu hususun sebebi ise faaliyet raporlarının yeterlilik durumunun meclis tarafından değerlendirilmesidir. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin bilgi edinme ve denetim yolları” başlıklı 26 ıncı maddesinde (Belediye Kanunu, 2005, s. 26); Meclisin bilgi edinme ve denetim yollarından birisi olan faaliyet raporunun mecliste görüşüldüğü, belediye tüzel kişiliğinin temsilcisi olan belediye başkanının önceki döneme ilişkin açıklamaları ile faaliyetlerinin yeterli olup olmadığının bu toplantıda değerlendirildiği, bu kapsamda meclis üye tam sayısının dörtte üçünce yeterli görülemeyen faaliyet raporunun yetersiz kabul edilerek usule uygun tutulan tutanak ile meclis başkan vekilince mahallinin mülki idare amirine gönderildiği, belediye meclisince yeterli görülmeyen faaliyet ve açıklamaların ise ancak Danıştay’ın uygun görmesi ile yetersiz kabul edilerek belediye başkanının, başkanlığının düşürülebileceği hükme bağlanmıştır. Bahse konu hükümden anlaşılacağı üzere, faaliyet raporu belediyelerde meclisin denetim yollarından biri olarak, belediye başkanının geçtiğimiz dönemdeki faaliyetlerinin sorgulandığı bir araç olarak tezahür edilebilmektedir.
Faaliyet raporlarına ilişkin şekil unsurları ile kanuni süreler Sayıştay görüşü alınmak suretiyle Cumhurbaşkanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikler ile belirlenmektedir. Bu kapsamda; 22.04.2021 Resmi Gazete tarihli ve 31462 Resmi Gazete sayılı “Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlar ve Performans Programları İle Faaliyet Raporlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hazırlanmıştır (Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlar ve Performans Programları İle Faaliyet Raporlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, 2021). 22.04.2021 tarihli yönetmelik öncesinde faaliyet raporlarının hazırlanmasında uyulacak usul ve esaslar Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan 17.03.2006 tarihli “Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik” ile belirlenmekteydi (Kamu İdarelerinde Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik, 2006). 17.03.2006 tarihli yönetmelikten farklı olarak 22.04.2021 tarihli yönetmelik ile, Mahalli idareler dışındaki kamu idarelerinin birim faaliyet raporlarını üst yöneticiye sunma zamanı Ocak ayı şeklinde belirlenmiş olup idare faaliyet raporlarının da en geç Şubat ayına kadar ilgili idarelerin üst yöneticileri tarafından hazırlanacağı hükme bağlanmıştır (Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlar ve Performans Programları İle Faaliyet Raporlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, 2021, s. 25/1). Bir diğer farklılık ise 17.03.2006 tarihli yönetmelikte, idare faaliyet raporlarında üst yöneticinin sorumluluğu “Üst yöneticiler, idare faaliyet raporlarının içeriğinden ve raporlarda yer alan bilgilerin doğruluğundan ilgili Bakana; mahalli idarelerde ise meclislerine karşı sorumludur” hükmü (Kamu İdarelerinde Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik, 2006, s. 11/7), 22.04.2021 tarihli yönetmelikte kapsam dışı bırakılarak, üst yöneticinin sorumluluğuna değinilmemiştir.
5. Belediyelerde Faaliyet Raporu Hazırlanırken Uyulacak Usul ve Esaslar ile Faaliyet Raporu Hazırlama Süreci
Çalışmamızın ilgili kısımlarında yapılan mevzuat tahlili ile 22.04.2021 Resmi Gazete tarihli ve 31462 Resmi Gazete sayılı “Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlar ve Performans Programları İle Faaliyet Raporlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlar ve Performans Programları İle Faaliyet Raporlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, 2021) kapsamında, belediyelerin faaliyet raporu hazırlamalarında uymaları zorunlu olan usul ve esaslar ile süreçler şu şekildedir;
1. Belediye Başkanı tarafından harcama birimlerine birim faaliyet raporunun hazırlanması adına çağrı yapılır
2. Başkanlıkça yapılan çağrıya istinaden harcama yetkililerince, harcama birimleri özelinde, birim faaliyet raporu hazırlanarak, en geç Şubat ayının sonuna kadar üst yöneticiye sunulur. Hazırlanan raporlardaki bilgilerin doğruluğundan harcama yetkilileri üst yöneticiye karşı sorumludur. Kapatılan harcama birimlerinin faaliyet raporları, görevleri devredilen harcama birimi tarafından hazırlanarak üst yöneticiye sunulur.
3. Harcama yetkililerince Belediye Başkanına sunulan birim faaliyet raporlarına istinaden, belediye başkanı tarafından İdare faaliyet raporu düzenlenerek Nisan ayı meclis toplantısında belediye meclisine sunularak birer örneği Sayıştay ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na gönderilir. Nisan ayı sonuna kadar idare faaliyet raporu belediyenin resmi internet sitesinde yayımlanarak kamuoyu ile paylaşılır.
4. Birim ve idare faaliyet raporları; şeffaflık, açıklık, tutarlılık, tam açıklama, hesap verilebilirlik, yıllık raporlama ilkelerine uygun şekilde hazırlanmalıdır.
5. Belediyelerde birim ve idare faaliyet raporları aşağıdaki başlıkları içerecek şekilde hazırlanmalıdır. Bunlar;
5.1. Genel bilgiler: bu başlık altında belediyeler; misyon ve vizyonlarını, idari yapısı ve organizasyon şemasını, tabi olduğu mevzuatı, sunduğu hizmetleri, kaynak yapısını; insan kaynağı ile fiziki kaynaklarını, iç kontrol sistemine ilişkin bilgileri düzenlemelidir.
5.2. Amaçlar ve hedefler: Bu başlık altında belediyeler; oluşturdukları stratejik planlarını esas alarak ve stratejik planlarında yer alan hedefleri ile amaçlarını, politikalarını, faaliyet yılı önceliklerini, temel ilkelerini düzenlemelidir
5.3. Faaliyetlere ilişkin bilgi ve değerlendirmeler: Bu bölümde, aşağıda belirtildiği şekilde mali bilgiler ile performans bilgilerine detaylı olarak yer verilmelidir:
5.3.1. Mali bilgiler başlığı altında; kullanılan kaynaklara, bütçe hedef ve gerçekleşmeleri ile arasında meydana gelen sapmalara ve bu sapmaların nedenlerine, temel mali tabloları ile yardım yapılan birlik, kurum ve kuruluşların faaliyetlerine ilişkin bilgilere, varlık ve kaynak yapısına, mali tablolarına ilişkin açıklamalara yer vermelidir. Ayrıca belediye iç denetimi ile dış malî denetim sonuçları hakkındaki özet bilgiler de bu başlık altında göstermelidir.
5.3.2. Performans bilgileri başlığı altında; idarenin stratejik plan değerlendirme sonuçları ile performans programında yer alan program, alt program ve faaliyetlerine, performans bilgilerinin gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerine, diğer performans bilgilerine ve bunlara ilişkin değerlendirmelere yer verilmeli ve mutlak suretle hedeflerdeki sapmalar raporlarda açıklanmalıdır.
5.4. Kurumsal kabiliyet ve kapasitenin değerlendirilmesi: Bu kısımda belediyeler, stratejik planda gösterdikleri orta ve uzun vadeli amaç ve hedeflerine ulaşılabilmesi için elindeki insan kaynağından, fiziki kaynağa, personel niteliğine ve organizasyon yeteneğine, teknolojik kapasitesi ve benzeri unsurları değerlendirerek kendi durum analizini yaparak üstün olduğu veya zayıf kaldığı yönlerini düzenler.
5.5. Öneri ve tedbirler: bu kısımda belediyeler, genel bir değerlendirme yaparak, faaliyet yılı sonuçları ile bütçe imkanlarını göz önüne alarak, gelecek yıllarına ilişkin çeşitli risklere ve alınması gereken tedbirleri detaylandırarak faaliyetlerinde yapmayı düşündüğü değişikliklere ilişkin önerilerini düzenler.
Kaynakça
T.C. Sayıştay Başkanlığı. (2020). 2019 Yılı Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu. Ankara: T.C Sayıştay Başkanlığı.
Belediye Kanunu. (2005, Temmuz 3). (Resmi Gazete (Sayı:25874)). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5393&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 adresinden alındı
Candan, E. (2007). Türk Bütçe Siteminde Performans Denetimi. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
Eroğlu, H. T. (2019). Bitmeyen Senfoni: Belediyelerde Performans Denetimi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 546-556.
Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu. (2003, Aralık 10). (Resmi Gazete (Sayı: 25326)). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5018&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 adresinden alındı
Köse, H. (2015). Belediyelerde Faaliyet Raporu Hazırlama Süreci ve Ortaya Çıkan Sorunlar. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 51 - 66.
Maliye Bakanlığı. (2006, Mart 17). Kamu İdarelerinde Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/Eskiler/2006/03/20060317-8.htm adresinden alındı
Şahin, A., Söylemez, A., Tekin, Ö. F., & Taşpınar, Y. (2016). Ankara Büyükşehir Belediyesi ve Kurumsal Kabiliyet ve Kapasitesi. A. Şahin, A. Söylemez, Ö. F. Tekin, & Y. Taşpınar içinde, Kamu Yönetiminde Değişimin Yönü ve Etkileri (Kayfor 13 Bildiri Kitabı) (s. 1348-1357). 1348-1357: Selçuk Üniveristesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü.
T.C. Cumhurbaşkanlığı. (2021, Nisan 22). Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlar ve Performans Programları İle Faaliyet Raporlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. (Resmi Gazete (Sayı 31462 )). Resmi Gazete (Sayı 31462 ). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=38547&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 adresinden alındı
Taner, A. (2011). Kamuda Hesap Verme Sorumluluğunun Aracı Olarak Performans Esaslı Bütçeleme. Sayıştay Dergisi, 3-30.
