İş eksilişlerinin bedelinin tespitinde ihale kırımının nasıl uygulanması gerektiği hakkında açıklayıcı karar karar; Sayıştay Temyiz Kurulu Kararları yılı: 2015 Dairesi:2 Dosya no:42774 Tutanak no: 44076 Tutanak tarihi: 14.02.2018 karar özeti dolayısıyla; mevzuatımızda iş eksilişi olması durumunda kesin yapılacak tutarın belirlenmesi konusunda bir yöntem öngörülmemekle birlikte, yukarıda açıklanan gerekçelerle, eksilen imalatların birim fiyatlarının, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesi kıyasen uygulanmak sureyle tespit edilmesi gerektiğinden ve 22 nci madde ya da bir başka mevzuat hükmünde yeni birim fiyat tespiti yapılırken yaklaşık maliyet ile ihale bedeli arasındaki farkın itibari ihale tenzilatı olarak kabul edilerek (ya da başka bir tenzilat oranının) tespit edilen yeni birim fiyattan düşülmesi gerektiği şeklinde bir hüküm bulunmadığından; hem iş eksilişine konu (yapımından vazgeçilen) tüm imalatların hem de ilave işler nedeniyle iş artışına konu tüm imalatların fiyatlarının, YİGŞ’nin 22 nci maddesi doğrultusunda herhangi bir tenzilat uygulanmaksızın tespit edilmesi (ve bunun sonucunda olması gereken iş artışı ve eksiliş tutarlarının idarece belirlenen tutarlarla mukayese edilmesi sonucu kamu zararı oluşacak olursa bunun hesabının yapılması) en doğru yöntem olacaktır. Sayıştay temyiz kurulu kararının özeti yukarıdaki gibidir. Bu karar özetinde geçen aşağıdaki paragraf; ‘’…hem iş eksilişine konu (yapımından vazgeçilen) tüm imalatların hem de ilave işler nedeniyle iş artışına konu tüm imalatların fiyatlarının, YİGŞ’nin 22 nci maddesi doğrultusunda herhangi bir tenzilat uygulanmaksızın tespit edilmesi (ve bunun sonucunda olması gereken iş artışı ve eksiliş tutarlarının idarece belirlenen tutarlarla mukayese edilmesi sonucu kamu zararı oluşacak olursa bunun hesabının yapılması) en doğru yöntem olacaktır. ‘’ şeklindedir.

Soru 1: Karar özetinin bu paragrafı; gerek iş artışı, gerekse iş eksilişi fiyatlandırması yapılırken; ihale sözleşmesinde bulunsun veya ihale sözleşmesinde bulunmasın tüm iş kalemlerine, ihale tenzilat oranı veya herhangi bir tenzilat oranı uygulanmadan hesap yapılması gerektiği, şeklinde yorumlanabilir mi?

Soru 2: eğer 1. Sorunun cevabı: “Evet yorumlanabilir ve böyle uygulanmalıdır” şeklinde ise; fiyatlandırma; imalatın yapım yılına ait fiyatların tenzilatsız hali ile mi, yoksa sözleşme yılına ait fiyatların tenzilatsız hali ile mi hesaplanmalıdır? Sayıştay temyiz kurulu karar metninin, karar özeti olarak kullanılan paragrafının ardından gelen ve karar özetinde geçmeyen son paragrafı; ‘’ tüm bu gerekçelerle, ilamdaki şekliyle tazmin hükmü kurulması, hukuken isabetli olmadığından ve hakkaniyete uygun düşmediğinden; 150 sayılı ilamın 3. Maddesiyle verilen … tl’nin tazminine ilişkin hükmün 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesinin 7 nci fıkrası uyarınca bozulmasına ve iş artış ve eksilişine konu tüm yeni imalatların (ilamda hiç dikkate alınmayan iş artış ve eksiliş kalemleri de dikkate alınmak sureyle) yeni birim fiyatlarının herhangi bir tenzilat oranı uygulanmaksızın brüt şekilde dikkate alınarak, yükleniciye ödenen hakedişin yeniden hesaplanması, bu hesaplama yöntemiyle bir kamu zararı doğması halinde kamu zararı tutarının yeniden hesaplanmasını teminen yeni bir hüküm tesisi için dosyanın hükmü veren daireye gönderilmesine, ‘’ şeklindedir.

Soru 3: Karar metninin son paragrafı; 1. Sorudaki gibi yorumlanarak yapılmış bir hesabın, doğru olacağına ve bu şekilde hesaplanıp düzeltilmesi gerektiğine mi işaret etmektedir? Yoksa hesabın 1. Sorudaki belirtildiği gibi yapılamayacağına, hesabın alışıla geldiği gibi yapılmasına, yani hem iş artışında hem de iş azalışında ihale tenzilatının uygulanması gerektiğine mi işaret etmektedir? Başka bir deyişle; son paragraf, karar özetindeki hesaplama metodunu desteklemekte midir? Yoksa bozmakta mıdır? İlginize teşekkürler, saygılarımla