Hocam hayırlı günler, Belediye Meclisimiz; İlçemizde mevcut zincir marketlerin (A.101 / Şok / Bim / Carrefoursa / Migros vb) ilçemiz yüz ölçümü ve nüfusu göz önünde bulundurulduğunda yeterli sayıda olduğu, ancak ruhsat müracaatların hızla artması nedeniyle ve İlçemiz Esnaf ve Sanatkarlar Odasının yazılı talebi ( İlçemizde faaliyet gösteren bakkal, market,büfe vb küçük esnafların) üzerine aşağıda belirtilen şartları taşımaları gerektiği hakkında 01.02.2017 tarihinde bir karar almıştır. 1. Marketler arası en az 500m mesafe şartı. 2.Trafik sorunu yaşanmaması için kavşaklara n az 50 m. mesafe şartı. 3. Marketlerde giriş ve çıkış olmak üzere 2 adet kapı bulunması. 4. Market içerisinde Çocuk Emzirme yeri bulundurulması. 5. İşletmeye yetecek kadar depolarının olması. 6. İşletmenin ruhsat m2'si kadar giriş ve çıkışında otoparkın olması. 7. Mevcut nüfusun her 1250 nüfus artışında bir zincir market açılmasına müsaade edilmesi. Yukarıda bahsedilen konularla ilgili olarak dükkanlarını kiraya vermek isteyen gerçek ve tüzel kişilikler Meclis Kararının yanlış olduğu, böyle bir kararın alınamayacağı konusunda belediyemize müracaatları olmakla birlikte, meclis kararının alınmasından itibaren dükkanlarını kiraya veremediklerinden dolayı meydana gelen gelir kaybıyla ilgili yasal yollara başvuru yapacaklarını bildirir müracaatları bulunmaktadır. Belediyemiz Meclisince alınmış olan kararın yasal ve hukuki geçerliliğinin olup olmadığının, olası hukuki işlemler karşısında Belediyemizin karşı karşıya kalacağı olası yükümlülükleri hakkında; vereceğiniz açıklayıcı bilgiler için şimdiden teşekkür eder hayırlı çalışmalar dilerim.
5393 sayılı Kanunun 15. maddesinin (o) bendinde; “Gayrisıhhî işyerlerini, eğlence yerlerini, halk sağlığına ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini kentin belirli yerlerinde toplamak; hafriyat toprağı ve moloz döküm alanlarını; sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) depolama sahalarını; inşaat malzemeleri, odun, kömür ve hurda depolama alanları ve satış yerlerini belirlemek; bu alan ve yerler ile taşımalarda çevre kirliliği oluşmaması için gereken tedbirleri almak” yetkisi, aynı maddenin (p) bendinde de “kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.” yetkisi belediyelere verilmiştir.
Diğer taraftan, 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 16. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde; faaliyet konusu ve kollarına göre perakende işletmelerin açılış ve faaliyete geçişinde, işletme sayısı ve bunların birbirlerine yakınlığı, ulaşım imkânları, işletmelerin çevreye, altyapıya ve trafiğe getireceği yükler ile can ve mal güvenliği riski gibi ekonomik, sosyal, demografik ve çevresel faktörler açısından gözetilecek kriterleri belirleyerek, PERBİS işyeri açma ve çalışma ruhsatı onay sürecine dâhil edilmek üzere belirlediği kriterleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığına iletme ve bu hususlara ilişkin usul ve esasları yönetmelikle düzenleme yetkisi Cumhurbaşkanlığına verilmiştir. Ancak, bu hususlarda henüz bir düzenleme yapılmamıştır.
Bunu düzenlemelerin dışında, işyerlerinin ruhsatlandırılmasında uygulanacak esas ve usuller İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte düzenlenmiştir.
Buna göre, Meclisinizce alınan kararları değerlendirecek olursak;
1) Belediyelerce marketler arasında mesafe şartı getirilmesi mümkün olmayıp, bu husus Cumhurbaşkanlığınca düzenlenecek yönetmelikle belirlenecektir.
2) Belediyece, marketlerin kavşaklara en az 50 metre mesafede açılması şartı getirilmesi trafik düzeninin sağlanması açısından mümkündür.
3) Marketlerde giriş ve çıkış olmak üzere 2 adet kapı bulunması şartı, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik Ek-1 (C/7) bendinde hipermarket, grosmarket ve megamarketler için getirilmiş olup, bu şart Yönetmelik Ek-1 (A/8) bendi gereğince zincir marketler için de getirilebilir.
4) Çocuk emzirme yeri şartı, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik Ek-1 (C/7) bendinde hipermarket, grosmarket ve megamarketler için getirilmiş olup, zincir marketler için de bu şart getirilebilir.
5) İşletmeye yetecek kadar depolarının olması şartı, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik Ek-1 (C/7) bendinde hipermarket, grosmarket ve megamarketler için getirilmiş olup, zincir marketler için de bu şart getirilebilir.
6) İşletmenin ruhsat m2'si kadar giriş ve çıkışında otoparkın olması şartı Yönetmeliğe uygun değil, çünkü İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik Ek-1 (C/7) bendinde hipermarket, grosmarket ve megamarketler için satış alanının en az yarısı kadar olmak üzere otopark şartı getirilmiş olup, zincir marketler için de bu şart getirilebilir.
7) Mevcut nüfusun her 1250 nüfus artışında bir zincir market açılmasına müsaade edilmesi sınırlamasının belediyelerce getirilmesi mümkün olmayıp, bu sınırlama ancak Cumhurbaşkanlığınca düzenlenecek yönetmelikle belirlenebilir.
Yukarıda belirtildiği üzere Belediye Meclisince karara bağlanan 1 ve 7. maddelerde belediyelerin yetkisi bulunmamaktadır. Diğer maddeler makul görülebilir.
Söz konusu Meclis kararı, idare mahkemesi veya Meclisin kendi tarafından iptal edilmedikçe uygulanacaktır. Meclisin bu kararından dolayı menfaatleri ihlal edilenlerin İdare Mahkemesinde iptal davası açmaları mümkündür. Ayrıca, karar nedeniyle doğrudan zarar görenlerin, zararını idareden tazminine yönelik tam yargı davası açmaları da mümkündür.