Belediye Mevzuatının Adresi!
Belediye Mevzuatının Adresi!
Belediyelerin Başka Bir Belediye İle Birleşmesi, Başka Bir Belediyeye Katılması Sonucu Tüzel Kişiliklerinin Kaldırılması
Halil MEMİŞ
İçişleri Bakanlığı Başkontrolörü
DKBB Genel Sekreteri
Ülkemizde belediyelileşme faaliyetleri, 1990'lı yıllarda çok hızlı bir artış göstermiş, özellikle bu uygulamada ifrata kaçılmış, tabir caiz ise adım başı belediye tüzel kişilikleri oluşur olmuştur.
Yeni belediye yapılması çalışmalarında sadece nüfus şartları dikkate alınmış, buna karşılık mali yeterlilik ve diğer hususlar hiçbir şekilde dikkate alınmamıştır.
2005 yılında yeni Belediye Kanununun yürürlüğe konulması ile birlikte, yerleşim yerlerinin belediyeye dönüştürülebilmesi için asgari nüfusun 5.000 metre olması şartı getirilmiştir.
Bunun ardından, 2007 yılında 5747 sayılı Kanun ile 1000?i aşkın belediyenin kapatılmasına karar verilmiş, bunun üzerine uzun süren yargı süreçleri ortaya çıkmış ve nihayetinde bir çok belediye kapatılamamıştır.
Buna karşılık, gerek 5393 sayılı Kanun uygulamaları ve gerekse 5216 sayılı Kanun uygulamaları sonucu, bazı belediyeler kapatılarak yakındaki belediyelerle birleştirilmiştir.
Bu uygulama idari bir işlem olarak devam etmektedir.
Birleşme ve Katılma Şartları (5393 sayılı Kanun Madde 8)
Birleşme ve katılmalar için temel şart mesafe şartıdır. 5393 sayılı Belediye Kanununun 8. maddesine göre; belde, köy veya bunların bazı kısımlarının bir başka beldeye katılabilmesi için bu yerlerin meskun sahalarının katılınacak beldenin meskun sahasına uzaklığı 5.000 metreden fazla olamaz.
Bir belde veya köyün veya bunların bazı kısımlarının meskun sahasının, komşu bir beldenin meskun sahası ile birleşmesi veya bu sahalar arasındaki mesafenin 5.000 metrenin altına düşmesi ve buralarda oturan seçmenlerin yarısından bir fazlasının komşu beldeye katılmak için başvurması halinde, katılınacak belde sakinlerinin oylarına başvurulmaksızın, katılmak isteyen köy veya belde veya bunların kısımlarında başvuruya ilişkin oylama yapılır.
Oylama sonucunun olumlu olması halinde başvuruya ait evrak, valilik tarafından katılınacak belediyeye gönderilir.
Belediye meclisi evrakın gelişinden itibaren otuz gün içinde başvuru hakkındaki kararını verir.
Belediye meclisinin uygun görmesi halinde katılım gerçekleşir.
Büyükşehirlerde birleşme ve katılma işlemleri, katılınacak ilçe belediye meclisinin görüşü üzerine, büyükşehir belediye meclisinde karara bağlanır.
Bir beldenin bazı kısımlarının komşu bir beldeye katılmasında veya yeni bir belde ya da köy kurulmasında, beldenin nüfusunun 5.000'den aşağı düşmemesi gerekir.
Büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde ayrılma yoluyla yeni bir belde kurulması için belde nüfusunun 100.000'den aşağı düşmemesi ve yeni kurulacak beldenin nüfusunun 50.000'den az olmaması şarttır.
Katılma ve Birleşme Halinde Katılınan Belediye İle Birleşen Belediye İlişkileri
Kanunun 8. maddesi uyarınca gerçekleşen katılmalarda, katılınan belde ile bazı kısımları veya tümü katılan köy veya belde arasında; taşınır ve taşınmaz mal, hak, alacak ve borçların devri ve paylaşımı, aralarında düzenlenecek protokolle belirlenir.
Birleşme ve katılma işlemlerinde bu maddede düzenlenmeyen hususlarda 4 üncü madde hükmüne göre işlem yapılır.
Tüzel Kişiliğin Sona Erdirilmesi Suretiyle Katılma
Bir başa birleşme veya katıl şekli de, tüzel kişiliğin sona ermesi suretiyle birleşmedir.
5393 sayılı Kanunun 11. maddesine göre;
Meskun sahası,
- Bağlı olduğu il belediyesi sınırına
- Bağlı olduğu ilçe belediyesi sınırına
- Nüfusu 50.000 ve üzerinde olan bir belediyenin sınırına,
5.000 metreden daha yakın duruma gelen belediye ve köylerin tüzel kişiliği;
- Genel imar düzeni veya
- Temel alt yapı hizmetlerinin gerekli kılması durumunda,
Danıştayın görüşü alınarak,
İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine müşterek kararname ile kaldırılarak bu belediyeye katılır.
Tüzel kişiliği kaldırılan belediyenin mahalleleri, katıldıkları belediyenin mahalleleri haline gelir.
Tüzel kişiliği kaldırılan belediye ile köylerin taşınır ve taşınmaz mal, hak, alacak ve borçları katıldıkları belediyeye intikal eder.
Birleşme Kararlarının Uygulanması
Kanunun 8 inci maddesinde geçen birleşme ve katılmalara, 11 inci maddesinde geçen belediye ve köy tüzel kişiliğinin kaldırılmasına dair kararlar ilk mahalli idareler seçimlerinde uygulanır ve seçimler bu yerlerin yeni durumlarına göre yapılır.
Birleşme, katılma veya tüzel kişiliğin kaldırılması sonucu tüzel kişiliği ilk mahalli idare seçimlerine kadar devam edecek olan belediye ve köylerde,
- Birleşme ve katılma işleminin gerçekleşmesi veya müşterek kararnamenin yayımlandığı tarihten itibaren yeni nazım ve uygulama planı yapılmaz;
- Mevcut planlarda yapılması gereken zorunlu değişiklik ve her türlü imar uygulaması katılınacak belediyenin uygun görüşü alınarak yapılır. Uygun görüş verilmeyen plan değişiklikleri yapılamaz.
Tüzel kişiliği sona erecek belediye ve köylerin taşınmazlarının satılması ile vadesi tüzel kişiliğin sona ereceği tarihi aşan borçlanma yapılması İçişleri Bakanlığının onayına tabidir.
Belediye ihbar ve kıdem tazminatlarının ödenmesi konusunda, Belediye Kanununun 68 inci maddenin (d) bendinde öngörülen sınırlamaya bağlı olmaksızın İçişleri Bakanlığının onayı ile borçlanma yapabilir. Bu amaçla yapılan borçlanmalar ihbar ve kıdem tazminatı dışında hiçbir gider için kullanılamaz.
