Belediye Mevzuatının Adresi!
Belediye Mevzuatının Adresi!
Düğünlerde Altın Takılması
Gazi SERT
İçişleri Bakanlığı Başkontrolörü
Belediye; belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip ve kamu tüzel kişiliğine haiz mahalli idare birimidir. Belediye idaresinin başı olarak temsil yetkisine haiz olan belediye başkanının temsilden kaynaklanan bir takım harcamaları da söz konusudur.
Belediye Başkanınca gerçekleştirilecek temsil, ağırlama ve tören giderleri ile ilgili olarak; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 38 inci maddesinin (o) bendinde “Temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan ödeneği kullanmak” belediye başkanının görev ve yetkileri arasında sayılmış; Kanunun 60 ıncı maddesinin (k) bendinde de “Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderlerine” belediyenin giderleri arasında yer verilmiştir.
Temsil, ağırlama ve tören giderleri ile ilgili olarak İçişleri Bakanlığınca 24/05/1984 tarihinde "Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi" düzenlenmiştir. Ancak, bu Yönerge 1580 sayılı Belediye Kanununun yürürlükte olduğu dönemde düzenlendiğinden günümüz ihtiyaçlarına cevap verebilecek yeterlilikte değildir. Dolayısıyla, bu hususta ya İçişleri Bakanlığınca yeni bir Yönerge hazırlanması ya da Belediye Kanunu’nda yapılacak bir değişiklikle Yönetmelikle düzenlemeye gidilmesi gerekmektedir.
Beldede yapılan düğün ve sünnet törenlerine belediye başkanının katılması ve bu törenlerde altın takılması mahalli örf ve adetlerin gereğidir. Ancak, düğün ve sünnet törenlerinde takılan altın bedellerinin belediye başkanınca cebinden karşılanması da mümkün değildir. Dolayısıyla, beldedeki düğün ve sünnet törenlerinde belediye başkanı tarafından takılan altın bedellerinin belediye bütçesinden karşılanıp karşılanamayacağı sorunu ortaya çıkmakta; gerek İçişleri Bakanlığı ve gerekse Sayıştay denetimlerinde bu sorun denetim raporlarına kamu zararı olarak yansımaktadır.
Oysa, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 38/o ve 60/k maddeleri ile İçişleri Bakanlığınca düzenlenmiş olan Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin 10 uncu maddesinde yer alan; “Yukarıdaki maddelerde belirtilen giderler dışında kalan ve yapılması Belde için gerekli olan veya mahalli örf, adet ve sosyal yaşantı için de gerekli sayılan etkinlik ve törenler için (nişan, nikah, ölüm gibi) harcama yapılabilir.” hükmü, bu sorunu giderebilecek niteliktedir. Bahsi geçen Kanun ve Yönerge hükümleri gereğince, belediye başkanının davet üzerine katıldığı düğün ve sünnet törenlerinde belediye başkanı sıfatıyla taktığı altınlara ilişkin harcamaların belediye bütçesinden karşılanması mümkündür.
Bu hususla ilgili olarak, Kamu Görevlileri Etik Kurulunun 11.06.2009 tarihli ve 2009/23 nolu Kararında; belediye başkanının düğün, sünnet vb törenlerde, altın hediye etmesi ve bu hediyelerin parasını belediye bütçesinden karşılaması, 5176 sayılı Kanun ve buna dayanılarak çıkarılan Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 15. maddesindeki “Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı ” ile 16. maddesindeki “Kamu malları ve kaynaklarının kullanımı”na ilişkin hükümlerde yer alan etik davranış ilkelerine aykırı bulunmuştur. Ancak, Kamu Görevlileri Etik Kurulunun bu kararı tartışmaya açık bir karardır. Çünkü, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda açıkça düzenlenen bir hususta Yönetmelik hükmüne dayanılarak karar verilmesi hukuka uygun değildir.
Zira, Sayıştay Temyiz Kurulu’nun çok sayıda kararında, belediye başkanının belediyeyi temsilen katılmış olduğu nişan, nikah ve düğün törenlerinde altın hediye etmesinin, Yönergenin 10. maddesinde düzenlenen mahalli örf, adet ve sosyal yaşantı için gerekli sayılan etkinlikler kapsamında bulunduğuna, karar verilmiştir. Bu kararlara örnek olarak, Sayıştay Temyiz Kurulu’nun 07/01/2014 tarih ve 38172 nolu kararı verilebilir.
Bu itibarla, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 38 inci maddesinin (o) bendi ve 60 ıncı maddesinin (k) bendi ile İçişleri Bakanlığınca düzenlenmiş olan Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin 10 uncu maddesi kapsamında, belediye başkanının davet üzerine belediyeyi temsilen katıldığı beldedeki düğün ve sünnet törenlerinde takacağı altınlara ilişkin harcamaların bütçe imkânları ölçüsünde belediye bütçesinden karşılanması mümkündür.
Ancak, bu tür giderlerin hukuki alt yapılarının oluşturulması için de; ya İçişleri Bakanlığınca yeni bir Yönerge hazırlanması ya da Belediye Kanunu’nda yapılacak bir değişiklikle Yönetmelikle düzenlemeye imkân tanınması gerekmektedir.
