UZMAN ERBAŞ GÖREVİNDEN AYRILIP DEVLET MEMURU OLARAK ATANANLARIN AYLIK VE EMEKLİLİK HAKLARINA İLİŞKİN YENİ DÜZENLEME BELEDİYELERDE MEMUR KADROLARINA ATANANLARI ETKİLİYOR MU? 

Av. Gazi SERT

İçişleri Bakanlığı E. Başkontrolörü

05.03.2021 tarih VE 31414 saylı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ve 7281 sayılı “Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu’nda;

- Uzman erbaşların emeklilik yaş haddinin 55 olarak belirlenmesi,

- Seferin gereği olarak lüzum görülmesi ve sağlık durumlarının elverişli olması hâlinde uzman erbaşların 60 yaşına kadar orduya alınabilmesi,

- Uzman erbaş olarak görev yaptıktan sonra Devlet memuru olarak istihdam edilenlerin uzman erbaş emsallerinin aldığı emekli aylığını alabilmeleri,

- Emekli subay ve astsubaylarda olduğu gibi emekli uzman erbaşların üye olabileceği “Türkiye Emekli Uzman Erbaşlar Derneği” adı altında bir dernek kurulması,

- Olağanüstü hâl veya terörle mücadeleden kaynaklanan zorunlu hâllerde uzman erbaşların sözleşme sürelerinin birer yıl süreyle yaş hadlerine kadar uzatılabilmesi,

- Uzman erbaşlara ilk nasıp istihkakı olarak yerli üretim ordu tipi tabanca verilmesi,

- Tehlikeli ve çok tehlikeli mesleklerde aranan mesleki yeterlilik belgesi şartının yükümlü erbaş ve erler ile yurt içi ve yurt dışı harekâtlarda görevli uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erler için aranmaması,

yönünde düzenlemeler yapılmıştır.

Uzman erbaş olarak görev yaptıktan sonra Devlet memuru olarak istihdam edilenlerin uzman erbaş emsallerine uygulanan, aylık ve emekli maaşı göstergelerinden yararlanmalarına yönelik düzenlemelere bakacak olursak;

1. 7281 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile; 5434 sayılı Kanunun ek 81 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “uzman jandarma ve” ibaresinden sonra gelmek üzere “3269 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde 19/6/2010 tarihli ve 6000 sayılı Kanunla yapılan değişiklik gereğince Devlet memuru olarak istihdam edilip emekliliğe hak kazananlar dâhil” ibaresi eklenmiştir. 

Bu düzenlemeyle, uzman erbaşlıktan emekli olanlara, 5434 sayılı Kanunun ek 81 inci maddesi gereğince emekli maaşlarına ek olarak ödenen 100,00 TL’lik ödemenin; uzman erbaş iken 3269 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde 19/6/2010 tarihli ve 6000 sayılı Kanunla yapılan değişiklik gereğince Devlet memuru olarak istihdam edilip emekli olanlara da yapılması öngörülmüştür.

2. 7281 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile; 3269 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir;

“GEÇİCİ MADDE 5 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte 5 inci maddede 19/6/2010 tarihli ve 6000 sayılı Kanunla yapılan değişiklik kapsamında emekli oluncaya kadar Devlet memuru olarak istihdam edilmiş olanlardan emekli, adi malullük, vazife malullüğü aylığı bağlanmış olanların veya dul ve yetim aylığı bağlanmış olanların aylıkları, Sosyal Güvenlik Kurumuna yapacakları yazılı başvuru üzerine, Devlet memurluğunun sona erdiği tarihteki en son öğrenim durumları ve ek 4 üncü madde esas alınarak ekli (1) sayılı Cetvele göre başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren yeniden belirlenir ve bunlara bu Kanunda belirtilen derece, kademe, gösterge ve ek gösterge uygulanır. 

Ayrıca 5 inci maddede 6000 sayılı Kanunla yapılan değişiklik kapsamında halen Devlet memuru olarak çalışanların emekli aylığına hak kazandıkları tarihe kadar istihdam edilmelerine devam edilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 90 gün içerisinde talepleri halinde aylıkları ek 4 üncü madde esas alınarak ekli (1) sayılı Cetvele göre yeniden belirlenir ve bunlara bu Kanunda belirtilen derece, kademe, gösterge, ek gösterge ve ek 4 üncü madde hükümleri uygulanır.

Bunlardan lise ve dengi okul öğrenim düzeyine sahip olup ek 4 üncü madde esas alınarak ekli (1) sayılı Cetvele göre yeniden aylıkları belirleneceklerin uzman erbaş olarak görev yaptıkları dönemde aldıkları son altı yıllık sicil notu ortalaması esas alınır.

Aylıkların bu şekilde yeniden belirlenmesinden dolayı geçmişe yönelik aylık ve ikramiye farkı ödenmez.

Yukarıdaki fıkralar kapsamında aylıkları yeniden belirlenenlerin Devlet memuru olarak görev yaptıkları süre için hesaplanacak emekli keseneği, kurum karşılığı ve genel sağlık sigortası primi fark tutarları, talep tarihindeki katsayılar esas alınarak, gecikme cezası, gecikme zammı veya faiz uygulanmaksızın, ilgililerin aylıklarından yirmi dört eşit taksitle kesinti yapılmak suretiyle tahsil edilir.”

Geçici maddedeki bu düzenlemeyle, 3269 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde 19/6/2010 tarihli ve 6000 sayılı Kanunla yapılan değişiklik gereğince Devlet memuru olarak istihdam edilip emekli olanlar ile bunlardan halen Devlet memuru olarak çalışanların aylıkları ile emekli maaşlarının belirlenmesinde, 3269 sayılı Kanunda emsali uzman erbaşlar için öngörülen derece, kademe, gösterge ve ek göstergelerden yararlanma imkanı getirilmiştir.

Yukarıdaki düzenlemelere müteakip, bu düzenlemelerden “uzman erbaşlık görevinden ayrılıp da belediye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarındaki memur kadrolarına açıktan atanmış olanların faydalanmalarının mümkün olup olmadığı” sorusu gündeme gelmiştir. Bu sorunun cevabına ulaşabilmek için; yasal düzenlemede açıkça zikredilen “3269 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde 19/6/2010 tarihli ve 6000 sayılı Kanunla yapılan değişiklik gereğince Devlet memuru olarak istihdam edilip emekli olanlar ile bunlardan halen Devlet memuru olarak çalışanların” kimler olduğunu belirlemek gerekmektedir.

30 Haziran 2010 tarih ve 27627 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6000 sayılı “Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 26 ncı maddesiyle, 3269 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yapılan değişiklikle; yaş sınırı nedeniyle Silahlı Kuvvetlerden ayrılacak uzman erbaşlardan istekli olanların, Milli Savunma Bakanlığı, MSB ANT Başkanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dahil) kadrolarında emekli aylığına hak kazandıkları tarihe kadar Devlet memuru olarak istihdam edilmeleri, yönünde düzenleme yapılmıştır.

Buna göre, 6000 sayılı Kanunla yapılan değişikliğin kapsamına; yaş sınırı nedeniyle Silahlı Kuvvetlerden ayrılan uzman erbaşlardan, Milli Savunma Bakanlığı, MSB ANT Başkanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dahil) kadrolarında Devlet memuru olarak istihdam edilmeye devam edilenler ile bunlardan emekli olanlar girmektedir. 

Dolayısıyla, 7281 sayılı Kanunla getirilen bu haklardan, sadece 6000 sayılı Kanunla yapılan değişiklik kapsamında Milli Savunma Bakanlığı, MSB ANT Başkanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dahil) kadrolarında Devlet memuru olarak istihdam edilmeye devam edilenler ile bunlardan emekli olanlar yararlanacak olup; uzman erbaşlık görevinden ayrılıp da belediye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarındaki memur kadrolarına açıktan atanmış olanların, bu haklardan faydalanmaları mümkün değildir.

• Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu