Kamu Kurumuna ve/veya Çalışanlarına Küfretmenin Mahiyeti

Halil Memiş [1]

Herkes, onur, şeref ve haysiyet sahibidir. Hukuk sistemi, kişiyi, onuruna, şeref ve haysiyetine dokunan fiillere karşı korumak durumundadır. Ne adla olursa olsun, kimsenin kimseyi aşağılamak hakkı yoktur. Hakaret suçu tarih kadar eski olmakla birlikte, herkesin ayırımsız onur, şeref  ve haysiyet sahibi olduğunun kabul edilmesi yenidir. Gerçekten, kanun önünde eşitlik ilkesi gereğince, hiç kimse, bir diğer kimseden, daha az şerefli değildir. Ayırımsız, herkes eşittir, ait olduğu toplumun şerefli bir üyesidir.

Medeni Kanun, 24. maddesi hükmünde, kişiyi, onuruna, şeref ve haysiyetine karşı saldırılar karşısında korumaktadır. Kişi, başkalarından, onuruna, şeref ve haysiyetine saygı gösterilmesini  isteme temel hakkına sahiptir.

Ceza hukuku, kişinin onurunu, şeref ve haysiyetini, cezaî himayenin konusu yapmıştır. Haksız olarak, bir kimsenin onuruna, şeref ve haysiyetine saldırıda bulunmak, hakaret suçuna vücut vermektedir.

Ceza Kanunu, hakaret suçunu, Kişilere Karşı Suçlar, ismini taşıyan İkinci Kısmının, Sekizinci Bölümünde Şerefe Karşı suçlar ismi altında düzenlemiştir. Kanun, 125. maddede hakaret ve sövme suçuna, 126. maddesinde “matufiyet” ilkesine, 127. maddesinde ispat hakkına, 128. maddesinde savunma dokunulmazlığına, 131. maddesinde “ Soruşturma ve kovuşturma koşulu “ madde başlığı altında şikayete yer vermiştir.

Kanun, 765 Sayılı Eski Türk Ceza Kanunda yer alan,  “Memura hakaret” suçunu  kaldırmış, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakareti cezayı ağırlaştıran bir neden saymış, kuralın istisna olarak suçun resen takibini öngörmüştür.

Kamu görevi yerine getirilirken öncelikle vatandaşın kamu görevlilerine, aynı zamanda kamu görevlilerinin diğer kamu görevlilerine ve hepsinden öte mensubu bulundukları kurumlara karşı saygılı, ölçülü ve dikkatli olmaları bir zorunluluktur.

Yargıtay, karşısındaki kamu görevlisine küfürlü konuşan bir kişinin, memurun çalıştığı kurumu ve kurumun çalışanlarını hedef alarak sarfettiği küfürlü sözlerin hakaret suçunu oluşturduğuna hükmetmiştir.

Yargıtayın kararını aşağıda vereceğiz. Ancak şunu da ifade etmeliyiz ki, bu tür davranışların bizzat kamu görevlileri tarafından yapılması, bu tür davranışlar içerisinde olanların kişilik zaafiyetinin de bir göstergesidir. Bu durum, onların kurumlarına aidiyet hissetmedikleri, kurumu kendinden bilmedikleri anlamına da gelmektedir. Aksi durum, kamu görevlisinin kurumuna küfretmesi kendisine küfretmesiyle eşdeğerdir.

T.C.

YARGITAY

Onsekizinci Ceza Dairesi

E:2015/10851

K:2015/10655

T:10.11.2015

Özet: Sanık tarafından söylenen "a....koyduğumun okulu ve öğretmenleri” şeklindeki sözlerle kastedilen ve kendisinden rahatsızlık duyulan, kurum olarak “okulun” veya “öğretmenlik mesleğinin" bizatihi kendisi değil, mağdur öğretmen tarafından kamu görevlisi sıfatıyla ifa edilmeye çalışılan kamu görevi olduğu, bu anlamda sinkaflı sözlerin de sonuç olarak “okula, öğretmenlik mesleğine” yönelik olarak değil, o sırada muhatap durumunda olan mağdur öğretmene yönelik olarak söylendiği nazara alınarak sanığın eyleminin görevinden dolayı kamu görevlisine hakaret suçunu oluşturduğu kabul edilerek kurulan hükümde bir isabetsizlik görülmemiştir.

(5237 s. TCK m. 125/3-a)

Yerel Mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, başvurunun süresi ve kararın niteliği ile suç tarihine göre dosya görüşüldü:

Temyiz isteğinin reddi nedenleri bulunmadığından işin esasına geçildi.

Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar belgeler, gerekçe içeriğine göre ve Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun, Dairemizce de benimsenen, 2008/4-170 esas, 2008/220 karar sayılı ve 14.10.2008 tarihli kararında da kabul edildiği üzere sanık tarafından söylenen "a...koyduğumun okulu ve öğretmenleri" şeklindeki sözlerinde, kastedilen ve kendisinden rahatsızlık duyulan, kurum olarak "okulun" veya "öğretmenlik mesleğinin" bizatihi kendisi değil, mağdur öğretmen tarafından kamu görevlisi sıfatıyla ifa edilmeye çalışılan kamu görevidir, bu anlamda sinkaflı sözler de sonuç olarak "okula, öğretmenlik mesleğine" yönelik olarak değil, o sırada muhatap durumda olan mağdur öğretmene yönelik olarak söylenmiştir, başka bir açıdan bakıldığında da; ortalık yerde açıklanan şekilde icra edilen sövme fiili, mevcut pozisyon itibarıyla o sırada kamu görevini yerine getirmeye çalışan mağdur öğretmeni vatandaş karşısında incitecek, küçük düşürecek ve mağdurun bu sözlerden alınmalarını gerektirecek niteliktedir. Bu itibarla, sanığın açıklanan eylemi "görevinden dolayı kamu görevlisine hakaret" suçunun maddi ve manevi unsurlarını oluşturması nedeniyle, tebliğnamedeki bozma düşüncesi benimsenmeyerek yapılan incelemede;

Sanığa yükletilen hakaret eylemiyle ulaşılan çözümü haklı kılıcı zorunlu öğelerinin ve bu eylemin sanık tarafından işlendiğinin Kanuna uygun olarak yürütülen duruşma sonucu saptandığı, bütün kanıtlarla aşamalarda ileri sürülen iddia ve savunmaların temyiz denetimini sağlayacak biçimde ve eksiksiz sergilendiği, özleri değiştirilmeksizin tartışıldığı, vicdani kanının kesin, tutarlı ve çelişmeyen verilere dayandırıldığı,

Eylemin doğru olarak nitelendirildiği ve Kanunda öngörülen suç tipine uyduğu görülmekle,

Cezanın kanuni bağlamda uygulandığı,

Anlaşıldığından, sanık Metin'in ileri sürdüğü temyiz nedenleri yerinde görülmemiş olmakla, tebliğnameye aykırı olarak, (TEMYİZ DAVASININ ESASTAN REDDİYLE HÜKMÜN ONANMASINA), 10.11.2015 tarihinde oy birliği ile karar verildi.