Belediye Mevzuatının Adresi!
Belediye Mevzuatının Adresi!
KÖY TÜZEL KİŞİLİĞİNCE EKMEK İMALATI YAPILMASI HALİNDE KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ
Halil MEMİŞ
Köy muhtarlıklarının, bazen köylünün ortak ihtiyacını karşılamak mamacıyla bazı ekonomik ve ticari girişimlerde bulunduğu görülmektedir.
Köylünün ortak ihtiyacını karşılamak amacıyla köy tüzel kişiliğince ekmek imalatı yapılması durumunda, köy tüzelkişiliğinin Kurumlar Vergisinden muaf olup olmayacağı hususu üzerinde duracağız.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, iktisadi kamu kuruluşlarının kazançlarının kurumlar vergisine tabi olduğu; 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında, devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup, faaliyetleri devamlı bulunan ve birinci ve ikinci fıkralar dışında kalan ticari, sınai, zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu; altıncı fıkrasında ise iktisadi kamu kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kar edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının;
- (ı) bendinde; il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların oluşturdukları birlikler veya bunlara bağlı kuruluşlar tarafından işletilen; kanal, boru ve benzeri yollarla dağıtım yapan su işletmelerinin, belediye sınırları içinde faaliyette bulunan yolcu taşıma işletmelerinin ve kesim, taşıma ve muhafaza işleriyle sınırlı olmak üzere mezbahaların,
- (i) bendinde ise; köyler ve köy birlikleri tarafından köylünün genel ve ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla işletilen hamam, çamaşırhane, değirmen, soğuk hava deposu ve bağlı oldukları il sınırları içinde faaliyette bulunmaları şartıyla yolcu taşıma işletmeleri ile köylere ve köy birliklerine ait tarım işletmelerinin,
kurumlar vergisinden muaf olduğu belirtilmiştir.
1 Seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "4.11. Köyler veya köy birlikleri tarafından işletilen işletmeler" başlıklı bölümünde; köyler veya köy birlikleri tarafından köylünün genel ve ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla işletilen hamam, çamaşırhane, değirmen, soğuk hava deposu ve bağlı oldukları il sınırı içinde faaliyette bulunmaları şartıyla yolcu taşıma işletmeleri ile köylere veya köy birliklerine ait tarım işletmelerinin Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi kapsamında kurumlar vergisinden muaf olduğu açıklamalarına yer verilmiştir.
Öte yandan, kurumlar vergisi uygulamasında, köylerin tüzel kişilikleri itibariyle vergi mükellefiyeti bulunmamakla birlikte, söz konusu tüzel kişilik bünyesinde oluşacak iktisadi işletmeleri nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmektedir.
Buna göre, köy muhtarlığının köylülerin ekmek ihtiyacını karşılamak amacıyla ekmek imalatı faaliyetinde bulunması bir iktisadi işletme oluşturacağından, köy tüzel kişiliğine bağlı olarak oluşacak iktisadi müessese nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi gerekmektedir.
Söz konusu ekmek imalatı faaliyeti 5520 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının (i) bendinde sayılan faaliyetler içinde yer almamaktadır. Dolayısıyla böyle bir iktisadi işletmenin kurumlar vergisinden muaf tutulması söz konusu olamayacaktır.
