BELEDİYELERCE SATILAN DÜKKANLARIN BİNA VERGİLERİNİN HANGİ DEĞER ÜZERİNDEN TAHAKKUK ETTİRİLECEĞİ 

Halil MEMİŞ

MBB Genel Sekreteri

Bilindiği üzere, Belediyeler bazı emlaklarını ihale ile satmakta ve gelir elde etmektedirler. İhale sonucunda da, bir bedel oluşmaktadır.  

Bazı belediyelerce yapılan bu satışlar sonucunda, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre ihale edilerek büyüklüğüne ve konumuna göre farklı bedellerle satılan dükkanların bina vergileri tahakkuk ettirilirken ihale bedeli üzerinden mi yoksa 4 yılda bir belirlenen ve yeniden değerleme oranının yarısı üzerinden güncellenen emlak vergi değeri üzerinden mi bina vergisi alınması gerektiği hususunda tereddütler yaşamaktadır.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 49 uncu maddesinin (a) fıkrasında, Maliye ve Bayındırlık ve İskan (Çevre ve Şehircilik) Bakanlıklarının 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 29 uncu maddesi hükmü  ile aynı Kanunun  31 inci maddesi uyarınca hazırlanan tüzük hükümlerine göre bina metrekare normal inşaat maliyet bedellerini uygulanacağı yıldan dört ay önce müştereken tespit ve ilân edeceği, (b) fıkrasında ise, takdir komisyonlarının dört yılda bir arsalara ve araziye ait asgari ölçüde metrekare birim değerlerini takdir edecekleri hükme bağlanmıştır.

1319 sayılı  Kanunun 29 uncu maddesinde, "Vergi değeri;

a) Arsa ve araziler için, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin hükümlerine göre takdir komisyonlarınca arsalar için her mahalle ve arsa sayılacak parsellenmemiş arazide her köy için cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler (turistik bölgelerdeki cadde, sokak veya değer bakımından farklı olanlar ilgili valilerce tespit edilecek pafta, ada veya parseller), arazide her il veya ilçe için arazinin cinsi (kıraç, taban, sulak) itibarıyla takdir olunan birim değerlere göre,

b) Binalar için, Maliye ve Bayındırlık ve İskan Bakanlıklarınca müştereken tespit ve ilân edilecek bina metrekare normal inşaat maliyetleri ile (a) bendinde belirtilen esaslara göre bulunacak arsa veya arsa payı değeri esas alınarak 31 inci madde uyarınca hazırlanmış bulunan tüzük hükümlerinden yararlanılmak suretiyle,

Hesaplanan bedeldir.

Vergi değeri, mükellefiyetin başlangıç yılını takip eden yıldan itibaren her yıl, bir önceki yıl vergi değerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca aynı yıl için tespit edilen yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılması suretiyle bulunur." hükmü yer almaktadır.

1319 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde de, bina vergisi mükellefiyetinin, 33 üncü maddenin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini tadil eden sebeplerin doğması halinde bu değişikliklerin vuku bulduğu tarihi takip eden bütçe yılından itibaren başlayacağı; 11 inci maddesinde bina vergisinin ilgili belediye tarafından 33 üncü maddenin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini tadil eden sebeplerle bildirim verilmesi icabeden hallerde, vergi değerini tadil eden sebeplerin meydana geldiği bütçe yılını takip eden yılın Ocak ayı içinde, vergi değerini tadil eden sebep yılın son üç ayı içinde vuku bulmuş ve bildirim, vergi değerini tadil eden sebebin meydana geldiği bütçe yılını takip eden yılda verilmiş ise bildirimin verildiği tarihte 29 uncu maddeye göre hesaplanan vergi değeri esas alınarak yıllık olarak tarh olunacağı hükme bağlanmıştır.

Buna göre, bina vergisinin; takdir komisyonlarınca takdir edilen asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerleri ile Maliye ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca müştereken tespit ve ilan edilen bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri dikkate alınarak 1319 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi esaslarına göre hesaplanacak vergi değeri üzerinden hesaplanarak tahakkuk ettirilmesi uygun olacaktır.