Belediyelerde Özel Kalem Müdürü Atamaları

Halil MEMİŞ

Özel Kalem Müdürlüklerinin Hukuki Durumu:

Özel kalem müdürlüğü kadroları, 657 sayılı Kanunun 59. maddesine göre; istisnai memuriyet kadrolarındandır.

Özel kalem müdürü kadrolarına yapılan atamalarda, 657 sayılı Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve dereceye yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur atanabilir.

Bu şekilde atanan memurların bulundukları bu kadrolar emeklilik aylığının hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarında herhangi bir sınıf için kazanılmış hak sayılmaz. Bu görevlerde bulunan memurların emeklilik kıdemleri yürümekte devam eder.

Özel Kalem Müdürlüğü Kadrosu Bulunan Belediyeler:

Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik hükümlerine göre,

1-Büyükşehir belediyeleri,

2- İl belediyeleri ve

3- Nüfusu 150.000'in üzerinde sayılan belediyelerde (büyükşehir ilçe ve ilçe belediyeleri)

özel kalem müdürü istihdam edilebilmektedir.

Buradaki 150.000 nüfus kriterini ise şu şekilde değerlendirmek uygun olacaktır. Kadrolar Yönetmelikteki gruplandırmalar ve kategorileştirmeler üzerinden belirlendiğinden, diğer ilk iki sıradakilerin yanında kategorik olarak 150 binin üzerindeki belediyelere bu imkan tanınmaktadır. Ancak, grup atlamaları ile bazı belediyeler de bu nüfusa sahip olan belediyelerin ihdas ettiği kadro sayıları kadar kadro ihdas etmektedirler. Buna göre özetle; Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğe göre, Özel Kalem Müdürü kadrosu büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri, C-9 ve üzeri gruplarda bulunan büyükşehir ilçe belediyeleri ve D-14 ve üzeri gruplarda bulunan ilçe belediyeleri için öngörülmüştür. Norm kadrosunda özel kalem müdürü öngörülmeyen belediyeler, bu kadroyu ihdas edememektedirler.

Özel Kalem Müdürlüğüne Atanabilecekler:

Buna göre özel kalem müdürlüklerine; memurlar arasından atama yapılabileceği gibi, işçi olanlar veya her hangi bir görevi bulunmayan vatandaşlar arasından da atama yapılabilir.

İşçiler veya herhangi bir görevi olmayan vatandaşlar tarafından yapılacak atamalarda, atanacak kişilerin Devlet memuru olma şartlarını taşımaları gerekmektedir.

Atama Yapılabilmesi İçin Gerekli Şartlar:

Atama yapılabilmesi için gerekli şartları, atama yapılacak kişinin durumuna göre kategorize etmek gerekmektedir:

1- Memurların Atanması:

Belediyede çalışan memurlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından yapılacak atamalarda her hangi bir yerden izin alınmasına gerek bulunmamaktadır.

Ancak, başka kurulardan yapılacak atamalarda belediye personel giderlerinin 5393 sayılı Kanunun 49. maddesindeki sınırı aşması halinde anılan Kanunun Geçici 1. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanından izin alınması gerekmektedir.

2- (Açıktan Atama) İşçilerin veya Dışarıdan Herhangi Birinin Atanması:

Özel kalem müdürlüğü kadrolarına yapılacak açıktan atamalar için Çevre ve Şehircilik Bakanından izin alınması gerekmektedir.

Belediye personel giderlerinin 5393 sayılı Kanunun 49. maddesindeki sınırı aşması halinde ise bu izinle birlikte aynı zamanda, anılan Kanunun Geçici 1. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığından izin alınacaktır.

İzin ile ilgili yazışmalar doğrudan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü ile yapılacaktır.

Özel Kalem Müdürlüklerinden Başka Kadrolara Atama:

Özel kalem müdürlüklerine atanma, atananlar açısından her hangi bir kazanılmış hak teşkil etmez.

Açıktan yapılan atamalarda, atanan kişi Devlet memuru statüsünü almaktadır. Bu kişiler, bu kadrodan alındıklarında mükteseplerine (kazanılmış hak aylık derecelerine) uygun memuriyet kadrolarına atanabilirler. Bu gibiler için, adaylık durumu söz konusu değildir. Adaylık sürelerini tamamlamadan da, başka kadrolara nakledilebilirler. (Devlet Personel Başkanlığı görüşleri bu yöndedir.)

Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin 20. maddesinin (ç) bendinde yer alan “istisnai memurluklarda çalışanlar veya çalışmış olanların, bu Yönetmelik kapsamındaki kadrolara atanacakları kadro için öngörülen şartları taşımaları kaydıyla atanabilecekleri “şeklindeki düzenleme hukuka uyarlı bulunmadığından, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 1.4.2010 tarih ve YD. İtiraz No: 2010/70 sayılı kararı ile yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.

Yürürlüğün durdurulmasından sonra ise 7/5/2014 tarih ve 28993 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmıştır.

Düzenleme yürürlükten kaldırılmadan önce, özel kalem müdürlüğü görevinde bulunanlar veya daha önce bu görevi yürütenler, bu görevde ne kadar süreyle çalıştıklarına bakılmaksızın Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik kapsamındaki görevlere, o görevlerin atanma için gerekli tüm şartlarını (alt görevlerde bekleme süreleri dahil) taşımaları halinde görevde yükselme sınavına girmeden atanabilecek iken, söz konusu yürütmenin durdurulması kararı ve yürürlükten kaldırma işlemi ile artık bu imkan kalmamıştır.

Sonuç itibariyle, özel kalem müdürlüğü kadrosuna atanmış olmak, görevde yükselmeye tabi bir kadroya gerekli şartları taşısa bile görevde yükselme sınavına girmeden atanmaları söz konusu olamayacaktır.

Makale, Nisan 2019 tarihinde güncellenmiştir.

• Devlet Memurları Kanunu