Görevde Yükselmeye Tabi Olmayan Üst Kadrolardan Görevde Yükselmeye Tabi Kadrolara Atanma

Halil MEMİŞ

Bu yazımızda, görevde yükselmeye tabi olmayan üst kadrolarda bulunanların, görevde yükselmeye tabi alt kadrolara atanmalarında; Sayıştay Daireleri ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünün farklı bakış açılarını değerlendireceğiz. 

Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, verdiği bir görüşte, kısaca "Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik" kapsamı dışındaki başkan yardımcısı, daire başkanı ve diğer üst görevlerdeki kadrolarda en az 6 ay süreyle görev yapanların, yönetim hizmetleri grubunda bulunan "müdür ve şube müdürü" kadrolarına atanmasında, mezkur Yönetmeliğin 7 inci maddesinde belirtilen alt görevlerde çalışmış olmak şartının aranmaması gerektiği değerlendirilmiştir. Görüşe erişmek için tıklayınız.

Buna mukabil, Sayıştay Daireleri son yıllarda verdikleri bazı kararlarında ise çok farklı bir bakış açısı ortaya konmaktadır. Buna göre;

“Mezkur Yönetmeliğin yukarıda da değinilen 20 nci maddesi uyarınca, bu Yönetmelik kapsamı dışında daha üst görevlerde en az altı ay süreyle çalışmış olanlar, Yönetmeliğin 5 inci maddesinde yer alan “yönetim”, “araştırma, planlama ve savunma” (…) hizmetleri gruplarında gösterilen kadrolara sınavsız atanabilmektedir. Ancak bu atamanın yapılabilmesi için kişinin atandığı kadro için belirlenen şartları taşıması gerekmektedir. 

Yönetmeliğin 7 nci maddesi uyarınca, söz konusu kişinin müdür kadrosuna atanabilmesi için 657 sayılı Kanunun 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen atanma şartlarını taşıması, fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olması ve iki yılı uzman, sivil savunma uzmanı, şef, ayniyat saymanı, kontrol memuru, eğitmen veya muhasebeci kadrosunda çalışmış olması gerekmektedir.

Buna karşılık, ... daha üst görev olarak nitelendirilen belediye başkan yardımcılığı görevinde 6 aydan fazla süreyle görev yapmıştır. Bu açıdan bakıldığında aranan şartları taşıması durumunda müdürlük kadrosuna atanabilmesinde bir engel bulunmamaktadır. Ancak söz konusu kişi Yönetmeliğin 7 nci maddesinde geçen “fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olması ile iki yılı uzman, sivil savunma uzmanı, şef, ayniyat saymanı, kontrol memuru, eğitmen veya muhasebeci kadrosunda çalışmış olma” şartlarına haiz değildir. Bu nedenle müdürlük kadrosuna atanabilme olanağı bulunmamaktadır.” Karara erişmek için tıklayınız.

Bizim şahsi kanaatimiz, daha öncede değişik vesilelerle dile getirdiğimiz üzere Sayıştay Dairelerinin verdiği kararlara yakındır. Kanaatimize ilişkin değerlendirmemize erişmek için tıklayınız.

Sayıştay Daire kararlarında katılmadığımız husus, kamu zararının tespitinde ölçü alınan kriterlerdir. Sayıştay, üst kadrodan Müdürlük kadrosuna atanan kişinin atamasının usulsüzlüğünden bahisle, sınavsız atanabileceği kadronun ancak Şeflik olabileceğini, dolayısıyla Şeflikle Müdürlük arasındaki ödeme farklarının kamu zararı olması gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu ölçüt hakkaniyetli değildir. Memur, üst kadrodan alınmakta ve Yönetmeliğe göre uygun olmayan bir yöntemle Müdürlük kadrosuna atanmaktadır. Burada, ancak şefliğe atanabilirdi diyerek, varsayım üzerine kamu zararı tespiti yersizdir. Aksine, kişinin Başkan Yardımcılığı kadrosundan Müdürlük kadrosuna atanmada kaybı vardır. Aynı zamanda, Müdürlüğün gerektirdiği sorumluluğu vs üstlenmiştir. Konumuz bu olmadığı için üzerinde fazlaca durmayacağız.

Gelelim, yukarıda bahsettiğimiz iki farklı bakış açısının değerlendirilmesine! 

Kanaatimizce, Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in 20/c maddesi hükmü açıktır. Esas itibariyle, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünün verdiği görüş yazısında referans verilen hükümde de, Müdürlüğe atanma şartları arasında alt görevlerde bekleme sürelerine ilişkin bende yer verilmiştir.

Yönetmeliğin 20 nci maddesindeki, “aranan şartları taşımaları” ibaresini, Müdürlüğe atanma şartları, diğer bir ifade ile görevde yükselme sınavına girme şartları (zira bu Yönetmeliğe göre görevde yükselme sınavına girmeden Müdürlüğe atanılamayacağına, bu sınava girmek için bazı şartlar öngörüldüğüne göre, bu şartlar Müdürlüğe atanmak için bu Yönetmeliğin öngördüğü şartlardır.) olarak tespit etmek gerekmektedir.

Sayıştay’da bu anlayıştan yola çıkarak, bu atamaların doğru olmadığı kanaatine varmıştır.

Peki uygulamada bulunan kişiler ne yapacaktır? Görüşü mü esas alacaklar, yoksa Sayıştay Kararını mı? Tabii ki, Sayıştay Kararı esas alınmak mecburiyetindedir.

Bu konuda çözüm olarak yapılması gereken şudur: 

Eğer Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, “aranan şartları taşıma” ibaresinin alt görevde bekleme sürelerini kapsamadığı kanaatini taşıyor ise, buna ilişkin olarak anılan Yönetmeliğin ilgili maddesinde en kısa zamanda düzenlemeye gitmek mecburiyetindedir. Yoksa, herkes farklı bakış açılarıyla, farklı sonuçlara ulaşacaklardır.

Bu konudaki düzenleme önerimiz; "Hizmet grupları arasında geçişler" başlıklı 20 nci maddenin (c) fıkrasının; 

"Bu Yönetmelik kapsamı dışında bulunan daha üst görevlerde, en az altı ay süreyle çalışmış olanlar, alt görevlerde bekleme süreleri hariç aranan diğer şartları taşımaları kaydıyla, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde yer alan “yönetim”, “araştırma, planlama ve savunma hizmetleri” (…) hizmetleri gruplarında gösterilen kadrolara sınavsız atanabilir. Bu Yönetmelik kapsamındaki diğer kadrolara sınavsız atanmak için altı ay çalışmış olmak şartı aranmaz.” 

şeklinde değiştirilmesidir.

• Devlet Memurları Kanunu