MAHALLİ İDARE SEÇİMLERİ SONRASI BELEDİYE BAŞKANLARININ ÖNCELİKLİ İŞ VE İŞLEMLERİ
Halil MEMİŞ
1. Genel Bilgi
Ülkemiz bir mahalli idareler genel seçimlerini daha yüzünün akıyla gerçekleştirdi. Bu seçimle birlikte, Türkiye'nin yeni yerel yöneticileri seçildi. Diğer bir ifade ile bu seçimde, belediye başkanları, belediye meclis üyeleri, il genel meclisi üyeleri ile köy ve mahalle muhtarları seçildi. Seçilenlerin bir kısmı yeniden, bir kısmı ise ilk defa seçildiler.
Seçimin tamamlanmasıyla birlikte, mahalli idarelerin başkan ve meclis üyelerinin göreve başlaması ve göreve başlamalarını takiben yerine getirecekleri öncelikli görevlerin neler olduğunu ortaya koymak amacıyla bu yazımız kaleme alınmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanununun 37 nci maddesine göre, belediye idaresinin başı ve belediye tüzel kişiliğinin temsilcisi belediye başkanıdır. Aynı Kanunun 38 inci maddesinde de, belediye başkanlarının görev ve yetkileri sayılmaktadır.
Belediye başkanlarının seçimleri müteakip, yerine getirmeleri gereken öncelikli işlemler mevcuttur. Bu işlemlerin bir kısmı hukuken yapılması gerekli olan hususlardan oluşur, bir kısmı ise hukuken zorunlu olmamakla beraber idari yapıya hakim olunabilmesi için yapılması uygun olacak hususlardır.
Başkanlar açısından seçimden sonra, öncelikli olarak yapmaları gereken işlemleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
2. Yapılması Zorunlu Hususlar:
Yapılması zorunlu hususlar, hukukumuzda düzenlenmiş ve kurallara bağlanmış olan iş ve işlemler ile bu nitelikteki işlemlerin başlangıcını sağlayacak hususlardır. Bu işlemler;
2.1. Seçim sonuçlarının ilanını müteakip, bağlı bulunduğu seçim kurulundan mazbatasını almak.
2.2. Göreve başlayan belediye başkanı, belediye mührünü bir tutanakla teslim almak.
2.3. Belediye başkanının göreve başlamasından sonra, mazbatanın fotokopisinin de eklendiği bir yazı ile Mülki Amirliğe (Valilik/Kaymakamlık) göreve başladığını bildirmek.
2.4. Yapılacak olan ilk belediye meclis toplantısının gündeminin belirlemek.
hususlarından ibarettir.
3. Yapılması İhtiyari Olan Hususlar:
Yapılması ihtiyari olarak adlandırdığımız hususlar, belediye başkanlarının belediyeyi tanımaları, iş ve işlemlere hakim olmaları amacıyla atacakları il adımlar ve yapmalarında fayda görülen hususlardan ibarettir. Bunlar;
3.1. Belediyede önceki başkanla mevcut başkan arasında devir teslim yapılması. Devir teslim, hukuken zorunlu olmamakla beraber, yapılması siyasi nezaket açısından önemlidir.
3.2. Mali yapıya hakim olabilmek için belediye başkanlarının;
3.2.1. Kanunen ödenme zorunluluğu bulunan (kesinti vs gibi) ödemeler haricindeki tüm ödemelerin geçici süreliğine durdurulması yönünde talimat vererek, mali envanterini incelemeleri,
3.2.2. Belediyenin hesabının bulunduğu bankaların ve hesap miktarlarının tespitini yapmaları, (Bu tespit, mevcut tüm bankalara bir yazı ile sorularak Belediye adına açılmış tüm kayıtların istenmesi suretiyle yapılmalıdır.)
3.2.3. Belediyenin alacak ve borç (kamu kurumları, iller bankası, sosyal güvenlik kurumları, özel sektör vd.) durumunun tespitini yapmaları
gerekmektedir.
3.3. Belediyenin gayrimenkul envanterinin tespiti. Bu tespitin yapılması için en sağlıklı yol, Tapu Müdürlüğüyle yazışma yapılmasıdır.
3.4. Belediyenin kiraya verdiği gayrimenkulleri varsa bunların kira miktarları ve kiralarının sona erme tarihlerinin tespiti.
3.5. Belediyenin üzerine tescilli araçlarının tespiti.
3.6. Belediye ihaleleri ile ilgili olarak;
3.6.1. Belediyece ihale aşamasına gelmiş ve ihalesi henüz yapılmamış işlerin tespiti, gerekiyorsa bekletilmesi,
3.6.2. Belediyece ihalesi yapılmış, ancak sözleşme aşamasında olan işlerin tespitinin yapılması,
gerekmektedir.
3.7. Belediyenin devam eden yatırım faaliyetlerinin ve fiziki gerçekleşme durumlarının tespiti.
3.8. Belediyenin personel yapısının tespiti: Bu maksatla;
3.8.1. Personel giderlerinin gelirlere oranı
3.8.2. Memur sayısı
3.8.3. Sürekli işçi sayısı
3.8.4. Sözleşmeli personel sayısı
3.8.5. Geçici işçi vize durumu, sayısı
3.8.6. Belediye şirketlerinden doğrudan hizmet alımı ile çalıştırılan işçilerin sayısı
tespit edilerek, akabinde personel giderlerinin bütçedeki payının tespit yapılarak yasal oranların aşılıp aşılmadığının belirlenmesi gerekmektedir.
3.9. Toplu İş Sözleşme metinlerinin alınarak değerlendirilmesi.
3.10. Kurumda yetkili işçi ve memur sendikalarının tespiti.
3.11. Mevcut teşkilat şemasının incelenmesi, görev ve yetkilerin net bir şekilde tespiti, düşünülüyorsa görev değişikliği yapılıncaya kadar rutin işler haricinde insiyatife dayalı işlerin belli bir süre bekletilmesi.
hususlarıdır.
Muhakkakki, belediye başkanları bu bölümde sıraladığımız hususların dışında bir çok hususa daha müdahil olmak durumundadırlar. Ancak, burada belirttiğimiz hususlar, ilk bir kaç gün içerisinde acil müdahil olunması gereken hususlardır.
Bu işlemler ve idari teşkilata yön veren bir çok konuyu içeren idari bir talimat (genelge) ile durumun, belediye teşkilatına duyurulması uygun olacaktır.