Bu kategori, mahalli idarelerin tamamına veya bir kısmına ortak oldukları şirketlerin kuruluş, yönetim, faaliyet, mali işlemler ve personel yönetimi süreçlerini kapsar.
Özellikle 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 ve 24. maddeler uyarınca, mahalli idarelerde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı sözleşmeleri kapsamında görev yapan işçilerin sürekli işçi kadrolarına veya belediye şirketlerinde işçi statüsüne geçirilmesi süreci, bu kategorinin temel konularından biridir.
Bu bağlamda;
Belediye şirketlerinin kuruluşu, ortaklık yapısı, faaliyet alanları,
Şirketlerin yönetim ve denetim mekanizmaları,
Şirket personelinin işe alınması, çalışma şartları, ücretlendirme, izin, sosyal haklar ve fesih işlemleri,
Doğrudan hizmet alımı personelinin (şirket işçileri) özlük hakları, mali hakları ve sosyal güvenlik işlemleri,
696 sayılı KHK sonrası işçi alımlarında Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esasların uygulanması, konularına ilişkin düzenlemeler bu kategori kapsamında incelenmektedir.
Uygulama Açısından Önemi
Belediye şirketleri, mahalli idarelerin hizmet sunumunda kritik bir rol oynamaktadır. Doğrudan hizmet alımı personeli (şirket işçileri), belediye hizmetlerinin sürekliliğini sağlayan asli unsurlardandır. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK’ya eklenen düzenlemeler, hem iş güvencesi hem de çalışma şartları açısından önemli değişiklikler getirmiştir.
Bu nedenle uygulamada;
İşe alım süreçlerinin mevzuata uygun yürütülmesinde personel gider oranlarının doğru hesaplanması ve istihdam planlamasının sürdürülebilir yapılması gerekir.
Şirket faaliyetlerinin hem ticaret hukuku hem de kamu hukuku çerçevesinde yürütülmesi, çift yönlü mevzuat uyumunun sağlanması zorunludur.
Sosyal güvenlik primleri, vergi kesintileri ve yan hakların doğru hesaplanması, ilgili kurumlara eksiksiz ve zamanında bildirilmesi gerekir.
Çalışanların güvenliği için yasal yükümlülüklerin eksiksiz yerine getirilmesi, risk analizleri ve periyodik eğitimlerin düzenli yapılması gerekir.
Belediye ile şirket arasındaki mali ve idari ilişkilerin şeffaf olması, Sayıştay ve iç denetim mekanizmalarına düzenli veri akışının sağlanması önemlidir.
Belediye şirketleri, kamu hizmetlerinin daha hızlı, verimli ve esnek biçimde yürütülmesini sağlar.
Şirketlerin mali yükümlülükleri ve sözleşme ilişkileri, belediye bütçesini doğrudan etkileyebileceğinden; sözleşme yönetimi, nakit akışı ve borçlanma süreçlerinde etkin kontrol mekanizmalarının işletilmesi gereklidir.
